የሙሴ የፋሲካ ምልክት

አብርሃምም ከሞተ በኋላ ዘሩ እስራኤላውያን ተባሉ ። ከ ፭፻ ዓመታት በኋላ ትልቅ ነገድ ሆነዋል። ነገር ግን የግብፃውያን ባሪያዎች ሆነዋል።

ዘፀአት

የእስራኤል መሪ ሙሴ ነው። አምላክ ሙሴን ወደ ግብጹ ፈርዖን ሄዶ እስራኤላውያንን ከባርነት እንዲያወጣ እንዲጠይቅ ነግሮት ነበር። ይህ በፈርዖን እና በሙሴ መካከል በፈርዖን እና በግብፃውያን ላይ ዘጠኝ መቅሰፍቶችን አስከተለ። ያም ሆኖ ፈርዖን እስራኤላውያንን ነፃ ለመልቀቅ አልተስማማም ነበር ስለዚህም እግዚአብሔር ገዳይ ፲ኛ መቅሰፍት ያመጣል። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የ ፲ ኛው መቅሰፍት ሙሉ ዘገባ እዚ ተገናኝቷል .

፲ኛው መቅሰፍት በምድሪቱ ላይ ያለ የበኩር ልጅ ሁሉ በዚያች ሌሊት በእግዚአብሔር መልአክ ሞት ይሞታል – በግ ከተሠዋበትና ደሙም በዚያ ቤት መቃኖች ላይ ከተቀባበት ቤት ከቀሩት በስተቀር። ፈርዖን ካልታዘዘ የበኩር ልጁና የዙፋኑ ወራሽ ይሞታል። በግብፅ ውስጥ በግ ያልሰዋ ደሙንም በበሩ መቃን ላይ ያልቀባ ቤት ሁሉ የበኩር ልጅ ያጣል። ስለዚህ ግብፅ ብሔራዊ አደጋ ገጠማት።

በግ በተሰዋበት እና ደሙ በበሩ ላይ በተቀባባቸው እስራኤላውያን (እና ግብፃውያን) ቤቶች የተስፋው ቃል ሁሉም ሰው እንደሚድን ነው። የሞት መልአክ ያንን ቤት ያልፋል ። ስለዚህ ይህ ቀን ፋሲካ ተባለ ።

ፋሲካ – ለማን ምልክት?

ሰዎች በበሩ ላይ ያለው ደም ለሞት መልአክ ብቻ እንደሆነ ያስባሉ. ይሁን እንጂ መጽሐፍ ቅዱስ ምን እንደሚል ልብ በል።

^፲፫ ደሙም ባላችሁበት ቤቶች ምልክት ይሆንላችኋል፤ ደሙንም ባየሁ ጊዜ ከእናንተ አልፋለሁ፤ እኔም የግብፅን አገር በመታሁ ጊዜ መቅሰፍቱ ለጥፋት አይመጣባችሁም።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪:፲፫

እግዚአብሔር ደሙን በበሩ ላይ ቢፈልግም ቢያየውም ሞት ቢያልፍም ደሙ ለእርሱ ምልክት አልነበረም። ደሙ ‘ምልክት ነበር’ ይላል – እኔና አንተን ጨምሮ።

ግን ምልክቱ እንዴት ነው? ይህ ከሆነ በኋላ እግዚአብሔር እንዲህ ብለው አዘዛቸው።

^፲፯  ባሉአችሁ ጊዜ፥ እናንተ። በግብፅ አገር በእስራኤል ልጆች ቤቶች ላይ አልፎ ግብፃዊያንን በመታ ጊዜ፥ ቤቶቻችንን ያዳነ የእግዚአብሔር የማለፉ መሥዋዕት ይህች ናት ትሉአቸዋላችሁ።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪ :፲፯

አስደናቂው የፋሲካ አቆጣጠር

በእውነቱ በዚህ ታሪክ መጀመሪያ ላይ ይህ ፲ኛ መቅሰፍት የጥንት እስራኤላውያን (የአይሁድ) አቆጣጠር እንደጀመረ እንመለከታለን።

እግዚአብሔርም በግብፅ አገር ሙሴንና አሮንን እንዲህ ብሎ ተናገራቸው።

^፪ ይህ ወር የወሮች መጀመሪያ ይሁናችሁ፤ የዓመቱም መጀመሪያ ወር ይሁናችሁ።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪ : ፩ – ፪

ከዚህ ጊዜ ጀምሮ እስራኤላውያን በየአመቱ በተመሳሳይ ቀን ፋሲካን የሚያከብሩበትን የቀን መቁጠሪያ ጀመሩ። ለ ፫ ሺ ፭፻ ዓመታት የአይሁድ ሰዎች ቅድመ አያቶቻቸው ከሞት እንዴት እንደዳኑ ለማስታወስ በየዓመቱ ፋሲካን ሲያከብሩ ኖረዋል። የአይሁድ የቀን መቁጠሪያ ዓመት ከምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር ትንሽ የተለየ ስለሆነ የፋሲካ ቀን በምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር በየዓመቱ ይንቀሳቀሳል።

ኢየሱስ እና ፋሲካ

በታሪክ ውስጥ የፋሲካን በዓላት ከተከተልን አንድ አስደናቂ ነገር እንገነዘባለን። የኢየሱስ መታሰር እና የፍርድ ሂደት ሲከሰት አስተውል፡-

፳፰ኢየሱስንምከቀያፋወደገዡግቢወሰዱት፤ማለዳምነበረ፤እነርሱምየፋሲካበግይበሉዘንድእንጂእንዳይረክሱወደገዡግቢአልገቡም።

፵፱ነገርግንበፋሲካአንድልፈታላችሁልማድአላችሁ፤እንግዲህየአይሁድንንጉሥልፈታላችሁትወዳላችሁን? አላቸው።

፵ ሁሉምደግመውበርባንንእንጂይህንአይደለምእያሉጮኹበርባንግንወንበዴነበረ?

የዮሐንስ ወንጌል ፲፰ : ፳፰ , ፴፱ – ፵

ኢየሱስ ተይዞ የተገደለው በአይሁድ የዘመን አቆጣጠር በፋሲካ ፋሲካ ነው – በቤተሰብ ቀን ሁሉም አይሁዶች በ፩ ሺ ፭፻ ዓክልበ ሞት ማለፍን ያስከተለውን በግ ለማሰብ በግ እየሠዉ ነበር። ከአብርሃም መስዋዕትነት አስታውስ ፣ ከኢየሱስ የማዕረግ ስሞች አንዱ፡-

^፳፱ በነገው ዮሐንስ ኢየሱስን ወደ እርሱ ሲመጣ አይቶ እንዲህ አለ። እነሆ የዓለምን ኃጢአት የሚያስወግድ የእግዚአብሔር በግ።

የዮሐንስ ወንጌል ፩:፳፱

‘የእግዚአብሔር በግ’ ኢየሱስ የተሠዋው በዚያን ጊዜ በሕይወት ያሉ አይሁዳውያን በሙሉ የቀን መቁጠሪያቸው የጀመረበትን የመጀመሪያ ፋሲካ ለማሰብ በግ እየሠዋ በነበረበት በጣም ተመሳሳይ ቀን ነው። ለዚህም ነው የአይሁድ ፋሲካ ከፋሲካ ጋር በተመሳሳይ ጊዜ ይከሰታል. ፋሲካ የኢየሱስን ሞት ለማስታወስ ነው እና ያ በፋሲካ ላይ ስለተከሰተ ፋሲካ እና ፋሲካ አብረው ይከሰታሉ። (የምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር የተለየ ስለሆነ በአንድ ቀን ውስጥ አይደሉም, ግን አብዛኛውን ጊዜ በአንድ ሳምንት ውስጥ).

ምልክቶች, በሁሉም ቦታ ምልክቶች ናቸው

ደሙ ለእግዚአብሔር ብቻ ሳይሆን ለእኛም ምልክት የሆነውን በሙሴ ዘመን የነበረውን የመጀመሪያውን ፋሲካ አስቡበት። እነዚህን ምልክቶች ግምት ውስጥ በማስገባት ምን ምልክቶች እንደሚሠሩ ያስቡ .

“የራስ ቅል እና አጥንት” ምልክት ስናይ ሞት እና አደጋን እንድናስብ ያደርገናል . የ ‘ወርቃማው ቅስቶች’ ምልክት ስለ ማክዶናልድስ እንድናስብ ያደርገናል . በናዳል ባንዳ ላይ ያለው ‘√’ የኒ ምልክት ነው ። ናዳል ላይ ይህን ስናይ ናይክ እንድናስብባቸው ይፈልጋል። ምልክቶች የሚሠሩት አስተሳሰባችንን ወደ ምልክቱ ሳይሆን ወደሚያመለክተው ነገር ነው ።

እግዚአብሔር ለሙሴ እንደነገረው የመጀመሪያው የፋሲካ ደም ምልክት ነው. ታዲያ እግዚአብሔር በዚህ ምልክት ምን አመለከተ? ኢየሱስ ‘የእግዚአብሔር በግ’ በሆነበት ቀን የሚሠዋው የበግ ጠቦቶች አስደናቂ ጊዜ፣ ይህ የኢየሱስን መስዋዕትነት የሚያመለክት ምልክት ነው ።

ሁለት ምልክቶች – ቦታ እና ቀን መጠቆም

ስለ እኔ እዚህ በስዕላዊ መግለጫው ላይ እንዳሳየሁት በአዕምሯችን ውስጥ ይሠራል.

ምልክቱ ስለ ኢየሱስ መስዋዕትነት እንድናስብ ለማመልከት ነው። በመጀመሪያው ፋሲካ የበግ ጠቦቶች ይሠዉ ነበር ደሙም የተቀባ ሞት በሕዝብ ላይ እንዲያልፍ . ኢየሱስን የሚያመለክተው ይህ ምልክት ‘የእግዚአብሔር በግ’ እንዲሁ እንደተሰዋ እና ደሙ እንደፈሰሰ ሞት በእኛ ላይ እንዲያልፍ ሊነግረን ነው።

ጋር የአብርሃም መስዋዕት ቦታው አውራ በግ የሞተበት ይስሐቅ መኖር ይችል ዘንድ የሞሪያ ተራራ ነበር – ከ ፪ ሺ ዓመታት በኋላ ኢየሱስ የተሠዋበት ተመሳሳይ ቦታ። ይህ የተሰጠው ወደ አካባቢው በማመልከት የመሥዋዕቱን ትርጉም ‘ለመመልከት’ ነው ። ፋሲካም የኢየሱስን መስዋዕትነት እያመለከተ ነው ነገር ግን የተለየ ምልክት በመጠቀም – የቀን መቁጠሪያውን ቀን በመጠቆም – በመጀመሪያው ፋሲካ የጀመረው የቀን መቁጠሪያ . በሁለት የተለያዩ መንገዶች በብሉይ ኪዳን ውስጥ በጣም አስፈላጊ የሆኑት ታሪኮች በቀጥታ የተሠዋውን በግ በመጠቀም የኢየሱስን ሞት ያመለክታሉ። በታሪክ ውስጥ ሞቱ (ወይም የህይወት ስኬት) በሁለት እንደዚህ ባሉ አስደናቂ መንገዶች አስቀድሞ የተነገረለትን ሌላ ሰው ማሰብ አልችልም። ትችላለህ?

እነዚህ ሁለት ክንውኖች (የአብርሃም መስዋዕት እና ፋሲካ) ኢየሱስ የመለኮታዊ እቅድ ማዕከል ነው ብሎ ማሰብ ምክንያታዊ መሆኑን ሊያሳዩን ይገባል።

ነገር ግን የኢየሱስን መሰቀል ለመተንበይ እነዚህን ምልክቶች እግዚአብሔር በጥንት ታሪክ ውስጥ ያስቀመጠው ለምንድን ነው? ለምንድነው በጣም አስፈላጊ የሆነው? እንደዚህ አይነት ደም አፋሳሽ ምልክቶችን የሚፈልገው ስለ አለም ምንድን ነው? እና ዛሬ ለእኛ አስፈላጊ ነው? ለእነዚህ ጥያቄዎች መልስ ለማግኘት በጊዜ መጀመርያ የሆነውን ለመረዳት ከመጽሐፍ ቅዱስ መጀመሪያ ላይ መጀመር አለብን።