የጴንጤቆስጤ ቀን ሁል ጊዜ እሁድ ነው። አስደናቂ ቀንን ያከብራል፣ ነገር ግን በዚያ ቀን የሆነው ምንድን ነው ብቻ ሳይሆን የእግዚአብሔርን እጅ የሚገልጥ እና ለእናንተ ታላቅ ስጦታ የሆነ ጊዜ ነው ።

በጰንጠቆስጤ ምን ሆነ

ስለ ‘ጴንጤቆስጤ’ ከሰማህ፣ መንፈስ ቅዱስ የኢየሱስ ተከታዮችን ሊያድር የመጣበት ቀን እንደሆነ ሳትማር አትቀርም። ይህ የእግዚአብሔር “የተጠሩት” ቤተክርስቲያን የተወለደችበት ቀን ነው። እነዚህ ክንውኖች በሐዋርያት ሥራ ምዕራፍ ፪ ላይ ተመዝግበው ይገኛሉ ። በዚያን ቀን፣ የእግዚአብሔር መንፈስ በመጀመሪያዎቹ ፩፻፳የኢየሱስ ተከታዮች ላይ ወረደ፣ እና በዓለም ዙሪያ ባሉ ቋንቋዎች ጮክ ብለው መናገር ጀመሩ። በዚያን ጊዜ በኢየሩሳሌም የነበሩት በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎች የሆነውን ነገር ለማየት እንዲወጡ በመደረጉ ግርግር ፈጥሮ ነበር። በተሰበሰበው ሕዝብ ፊት፣ ጴጥሮስ የመጀመሪያውን የወንጌል መልእክት ተናግሮ ‘በዚያ ቀን ከቁጥራቸው ሦስት ሺህ ተጨመሩ’ (ሐዋ. ፪፡፬፩)። ከበዓለ ሃምሳ እሑድ ጀምሮ የወንጌል ተከታዮች ቁጥር እያደገ ነው።

ያ ቀን የሆነው ኢየሱስ ከሞት ከተነሳ ከ፶ ቀናት በኋላ ነው። የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት ኢየሱስ ከሞት እንደተነሳ ያመኑት በእነዚህ ፶ ቀናት ውስጥ ነበር። በጰንጠቆስጤ እሑድ በአደባባይ ወጥተው ታሪክ ተለወጠ። በትንሣኤ ብታምኑም ባታምኑም በዚያ በጰንጠቆስጤ እሑድ በተፈጸሙት ድርጊቶች ሕይወታችሁ ተነካ።

ይህ የጴንጤቆስጤ ግንዛቤ ምንም እንኳን ትክክል ቢሆንም የተሟላ አይደለም። ብዙ ሰዎች የዚያን የጰንጠቆስጤ እሑድ በተመሳሳይ ሁኔታ እንዲደገም ይፈልጋሉ። የመጀመርያዎቹ የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት ይህን የጴንጤቆስጤ ልምድ ያገኙት ‘የመንፈስን ስጦታ በመጠባበቅ’ በመሆኑ፣ ዛሬም ሰዎች በተመሳሳይ ‘በመጠባበቅ’ እንደገና በተመሳሳይ መንገድ እንደሚመጣ ተስፋ ያደርጋሉ። ስለዚህ፣ ብዙ ሰዎች እግዚአብሔር ሌላ ጴንጤ እስኪመጣ ድረስ ይማጸናሉ። በዚህ መንገድ ማሰብ በዚያን ጊዜ የእግዚአብሔርን መንፈስ ያነሳሳው መጠበቅና መጸለይ እንደሆነ ይገምታል። በዚህ መንገድ ማሰብ ትክክለኛነቱን ማጣት ነው – ምክንያቱም በሐዋርያት ሥራ ምዕራፍ ፪ ላይ የተመዘገበው የጴንጤቆስጤ በዓል የመጀመሪያዋ በዓለ ሃምሳ ስላልነበረች ነው።

ጰንጠቆስጤ ከሙሴ ህግ

‘ጴንጤቆስጤ’ በእርግጥ ዓመታዊ የብሉይ ኪዳን በዓል ነበር። ሙሴ ( ፩ ሺ ፭፻ ዓክልበ. ግድም) በዓመቱ ውስጥ የሚከበሩ በርካታ በዓላትን አቋቁሟል። ፋሲካ የአይሁድ ዓመት የመጀመሪያ በዓል ነበር። ኢየሱስ የተሰቀለው በፋሲካ ቀን በዓል ነው። ለፋሲካ በግ መስዋዕት የሚሞትበት ትክክለኛ ጊዜ እንደ ምልክት ነበር።

ሁለተኛው በዓል የበኵራት በዓል ሲሆን የሙሴ ሕግ ደግሞ ‘በማግስቱ’ ፋሲካ ቅዳሜ (እሁድ) እንደሚከበር ገልጿል። ኢየሱስ የተነሣው በእሁድ ነው፣ ስለዚህም ትንሣኤው የተከናወነው በበኩራት በዓል ላይ ነው። ትንሳኤው ‘በበኵራት’ በመሆኑ ትንሳኤአችን በኋላ እንደሚመጣ ( ለሚታመኑት ሁሉ ) የተስፋ ቃል ነበር። የበዓሉ ስም በትንቢት እንደተነገረው ትንሣኤው በትክክል ‘በኵር’ ነው።

ልክ ፶ ቀናት ‘የበኩር’ እሑድ በኋላ አይሁዶች የጴንጤቆስጤን በዓል አከበሩ (‘ጴንጤ’ ለ ፶ በሰባት ሳምንታት ስለሚቆጠር የሳምንቱ በዓል ተብሎም ይጠራል)። የሐዋርያት ሥራ ፪ በዓለ ሃምሳ በተከሰተበት ጊዜ አይሁዶች የጴንጤቆስጤ በዓልን ለ፩ ሺ ፭፻ ዓመታት ሲያከብሩ ነበር።  የጴጥሮስን መልእክት ለመስማት በኢየሩሳሌም በጴንጤቆስጤ ቀን ከመላው አለም የመጡ ሰዎች የተገኙበት ምክንያት የብሉይ ኪዳንን የጴንጤቆስጤ በዓል ለማክበር ስለነበሩ ነው ። ዛሬም አይሁዶች ጴንጤቆስጤን ያከብራሉ ነገር ግን ሻቩቶ ብለው ይጠሩታል። .

ጴንጤቆስጤ እንዴት እንደሚከበር በብሉይ ኪዳን እናነባለን።

^፲፷  እስከ ሰባተኛ ሰንበት ማግስት ድረስ አምሳ ቀን ቍጠሩ፤ አዲሱንም የእህል ቍርባን ወደ እግዚአብሔር አቅርቡ።

^፲፯  ከየማደሪያችሁ ከመስፈሪያው ከአሥር እጅ ሁለት እጅ ከሆነ መልካም ዱቄት የተሠራ ሁለት የመወዝወዝ እንጀራ ታመጣላችሁ፤ ለእግዚአብሔር ለበኵራት ቍርባን እንዲሆን በእርሾ ይጋገራል።

ኦሪት ዘሌዋውያን ፳፫:፲፮-፲፯

የጰንጠቆስጤ ትክክለኛነት፡ የአዕምሮ ማስረጃ

የጴንጤቆስጤ በዓል በሐዋርያት ሥራ ፪ ላይ ትክክለኛ ጊዜ አለ ምክንያቱም በዓመቱ የብሉይ ኪዳን ጰንጠቆስጤ (የሳምንታት በዓል) በተከበረበት ቀን ላይ ስለሆነ። በፋሲካ ላይ የተፈጸመው የኢየሱስ ስቅለት፣ የኢየሱስ ትንሣኤ በበኩር ፍሬ፣ እና የሐዋርያት ሥራ ፪ በዓለ ሃምሳ በአይሁድ የሳምንታት በዓል ላይ፣ እነዚህን በታሪክ የሚያስተባብር አእምሮን ያመለክታሉ። በዓመት ውስጥ ብዙ ቀናት እያለ የኢየሱስ መሰቀል፣ ትንሳኤው እና የመንፈስ ቅዱስ መምጣት በታቀደው ካልሆነ በቀር በሦስቱ የጸደይ የብሉይ ኪዳን በዓላት በእያንዳንዱ ቀን በትክክል ለምን ይከሰታሉ? እንደዚህ አይነት ትክክለኛነት የሚከሰተው አእምሮ ከጀርባው ከሆነ ብቻ ነው.

ጴንጤቆስጤ የሉቃስ ፈጠራ ነው?

አንድ ሰው ሉቃስ (የሐዋርያት ሥራ ጸሐፊ) በሐዋርያት ሥራ ፪ ላይ የተከናወኑትን ነገሮች የሠራው በጰንጠቆስጤ በዓል ላይ እንደሆነ ሊከራከር ይችላል። ያኔ ከግዜው በስተጀርባ ያለው ‘አእምሮ’ ይሆን ነበር። ነገር ግን ዘገባው የሐዋርያት ሥራ ፪ የጰንጠቆስጤ በዓል ‘እየፈጸመ ነው’ አይልም፤ እንዲያውም አልጠቀሰም። ለምንድነው እነዚህን አስደናቂ ክስተቶች በዚያ ቀን ‘እንዲፈጸሙ’ ለመፍጠር እንዲህ ያለ ችግር ውስጥ ገባ ነገር ግን የጴንጤቆስጤ በዓል ‘እንዴት እንደሚፈጸም’ አንባቢ አይረዳም? እንዲያውም፣ ሉቃስ ክስተቶችን ከመተርጎም ይልቅ ይህን የመሰለ ጥሩ ሥራ የሠራ በመሆኑ ዛሬ ብዙ ሰዎች በሐዋርያት ሥራ ፪ ላይ የተፈጸሙት የብሉይ ኪዳን የጰንጠቆስጤ በዓል በሆነበት ቀን እንደሆነ አያውቁም። ብዙ ሰዎች ጴንጤቆስጤ የጀመረችው በሐዋርያት ሥራ ፪ እንደሆነ ያስባሉ።በአሁኑ ጊዜ ብዙ ሰዎች በመካከላቸው ያለውን ግንኙነት ስለማያውቁ፣

በዓለ ሃምሳ፡ አዲስ ኃይል

ይልቁንም፣ ሉቃስ አንድ ቀን የእግዚአብሔር መንፈስ በሕዝቦች ሁሉ ላይ እንደሚወርድ የሚተነበየውን የብሉይ ኪዳን መጽሐፍ ኢዩኤልን ትንቢት ጠቁሞናል። የሐዋርያት ሥራ ፪ በዓለ ሃምሳ ይህን ፈጽሟል።

ወንጌል ‘የምስራች’ የሆነበት አንዱ ምክንያት ሕይወትን በተለየ መንገድ ለመኖር ኃይልን ይሰጣል – የተሻለ። ሕይወት አሁን በእግዚአብሔርና በሰዎች መካከል ያለ አንድነት ነው ። እናም ይህ አንድነት የሚካሄደው በእግዚአብሔር መንፈስ ማደሪያ ነው – በሐዋርያት ሥራ በበዓለ ሃምሳ እሑድ የጀመረው. መልካሙ ዜና ሕይወት አሁን በተለየ ደረጃ ማለትም በመንፈሱ ከእግዚአብሔር ጋር በሚደረግ ግንኙነት መኖር እንደሚቻል ነው። መጽሐፍ ቅዱስ እንዲህ ይላል።

ማደሪያው የእግዚአብሔር መንፈስ ሌላው የበኩር ፍሬ ነው፣ ምክንያቱም መንፈስ ወደ ‘የእግዚአብሔር ልጆች’ የምንለውጠውን ለውጥ የማጠናቀቅ ቅድመ-ቅምሻ – ዋስትና – ነው።

ወንጌሉ የተትረፈረፈ ሕይወት የሚሰጠው በንብረት፣ በተድላ፣ በሥልጣን፣ በሀብትና በዚህ ዓለም በሚከተላቸው ሌሎች የሚያልፉ ጥቃቅን ነገሮች ሁሉ ሰሎሞን እንደዚህ ባዶ አረፋ ሆኖ ባገኘው ነገር ግን በእግዚአብሔር መንፈስ ማደሪያ አይደለም። ይህ እውነት ከሆነ – እግዚአብሔር እኛን ለማደር እና ኃይልን ለመስጠት የሚያቀርበው – ያ መልካም ዜና ነው። የብሉይ ኪዳን የጴንጤቆስጤ በዓል በእርሾ የተጋገረ የመልካም እንጀራ በዓል ይህን የተትረፈረፈ ሕይወት ያሳያል። በብሉይ እና በአዲሱ ጴንጤቆስጤ መካከል ያለው ትክክለኛነት ከእነዚህ ክስተቶች በስተጀርባ ያለው አእምሮ እና የተትረፈረፈ ሕይወት ኃይል እግዚአብሔር መሆኑን የሚያሳይ ማስረጃ ነው ።