አዳም ነበረ? የጥንት ቻይናውያን ምስክርነት

መጽሐፍ ቅዱስ አስደናቂ መጽሐፍ ነው። በእግዚአብሔር አነሳሽነት እና ታሪክን በትክክል እንደመዘገበ ይናገራል። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ለመጀመሪያው መጽሐፍ የመጀመሪያ ምዕራፎች ታሪካዊ ትክክለኛነትን እጠራጠራለሁ – ዘፍጥረት። ይህ የአዳም እና የሔዋን ታሪክ፣ ገነት፣ የተከለከለው ፍሬ፣ ፈታኝ፣ በመቀጠልም የኖህ ታሪክ ከዓለም አቀፉ የጥፋት ውሃ መትረፍ ነው። እኔ፣ ዛሬ እንደ አብዛኞቹ ሰዎች፣ እነዚህ ታሪኮች በእርግጥ የግጥም ዘይቤዎች ናቸው ብዬ አስቤ ነበር።

ይህን ጥያቄ ሳጠና፣ እምነቴን እንደገና እንዳስብ የሚያደርጉ አንዳንድ አስደናቂ ግኝቶችን አደረግሁ። አንድ ግኝት በቻይንኛ ጽሑፍ ውስጥ ተካትቷል። ይህንን ለማየት ስለ ቻይናውያን አንዳንድ ዳራ ማወቅ አለብህ።

የቻይንኛ ጽሑፍ

ቻይንኛ የተጻፉት ከቻይና ሥልጣኔ ጅማሬ ጀምሮ ማለትም ከ፬ሺ ፪፻ ዓመታት በፊት ማለትም ሙሴ የዘፍጥረትን መጽሐፍ ከመጻፉ ከ፯፻ ዓመታት በፊት (፩ሺ፭፻ ዓክልበ. ግድም) ነው። ሁላችንም የቻይንኛ ካሊግራፊን ስናይ እንገነዘባለን። ብዙዎቻችን የማናውቀው ነገር ርዕዮተ-ግራሞች ወይም የቻይንኛ ‘ቃላቶች’ የተገነቡት ከቀላል ስዕሎች ከሚባሉት ነው. አክራሪዎች. እንግሊዘኛ ቀላል ቃላትን (እንደ ‘እሳት’ እና ‘ትራክ’) ወስዶ ወደ ውህድ ቃላቶች (‘የእሳት አደጋ መኪና’) እንዴት እንደሚያዋህዳቸው ተመሳሳይ ነው። በሺዎች በሚቆጠሩ ዓመታት ውስጥ የቻይንኛ ካሊግራፊ በጣም ትንሽ ተለውጧል. ይህንንም የምናውቀው በጥንታዊ የሸክላ ዕቃዎች እና በአጥንት ቅርሶች ላይ ከሚገኘው ጽሑፍ ነው። በ ፳ ውስጥ ብቻ^th ክፍለ ዘመን ከቻይና ኮሚኒስት ፓርቲ አገዛዝ ጋር ስክሪፕቱ ቀለል ብሏል።

‘መጀመሪያ’ ለቻይንኛ

ለምሳሌ የቻይንኛን አይዲዮግራም ‹መጀመሪያ› ለሚለው ረቂቅ ቃል አስቡበት። እዚህ ይታያል።

‘የመጀመሪያው’ እንደሚታየው የቀለለ አክራሪዎች ድብልቅ ነው። እነዚህ ጽንፈኞች እንዴት በ’መጀመሪያ’ ውስጥ ተደምረው እንደሚገኙ ማየት ትችላለህ። የእያንዳንዳቸው ራዲካል ትርጉምም ይታያል። ይህ ማለት የዛሬ ፬ሺ፪፻ ዓመት አካባቢ የመጀመሪያዎቹ ቻይናውያን ጸሐፍት ቻይናውያንን ሲጽፉ ጽንፈኞችን ተቀላቅለው ‘ሕያው’+’አቧራ’+’ማን’ => ‘መጀመሪያ’ የሚል ትርጉም ይዘው ነበር። ግን ለምን? በ’አቧራ’ እና ‘በመጀመሪያ’ መካከል ምን የተፈጥሮ ግንኙነት አለ? አንድም የለም። ነገር ግን በዘፍጥረት ውስጥ የመጀመሪያውን ሰው መፈጠሩን አስተውል.

^፲፯ ፤ ነገር ግን መልካምንና ክፉን ከሚያስታውቀው ዛፍ አትብላ፤ ከእርሱ በበላህ ቀን ሞትን ትሞታለህና።

ኦሪት ዘፍጥረት ፪:፲፯

‘የመጀመሪያው’ ሰው (አዳም) የተፈጠረው ከአፈር ነው። ሙሴ ዘፍጥረትን ከመጻፉ ፯፻ ዓመታት በፊት ግን የጥንት ቻይናውያን ይህን ግንኙነት ከየት አገኙት?

ለቻይንኛ ተናገር እና ፍጠር

ይህን አስቡበት፡-

የ’አቧራ’+ ‘የአፍ እስትንፋስ’+ ‘ሕያው’ የሚባሉት ጽንፈኞች ተደምረው ርዕዮተ-ግራሙን ‘መናገር’ ያደርጉታል። ያኔ ግን ‘መናገር’ እራሱ ከ’መራመድ’ ጋር ተደምሮ ‘መፍጠር’ን ይፈጥራል።

ነገር ግን የጥንት ቻይናውያን ይህን ግንኙነት እንዲፈጥሩ የሚያደርጋቸው ‘አቧራ’፣ ‘የአፍ እስትንፋስ’፣ ‘ሕያው’፣ ‘መራመድ’ እና ‘መፍጠር’ መካከል ያለው ተፈጥሯዊ ግንኙነት ምንድን ነው? ነገር ግን ይህ ከላይ ከዘፍጥረት ፪፡፲፯ ጋር ተመሳሳይነት አለው።

የቻይናው ዲያብሎስ እና ፈታኝ

ይህ ተመሳሳይነት ይቀጥላል. ‘ዲያብሎስ’ “በአትክልቱ ስፍራ በድብቅ ከሚንቀሳቀስ ሰው” እንዴት እንደሚፈጠር አስተውል። በገነት እና በአጋንንት መካከል ያለው ተፈጥሯዊ ግንኙነት ምንድን ነው? ምንም የላቸውም።

ሆኖም የጥንት ቻይናውያን በዚያን ጊዜ ‘ዲያብሎስን’ ከ’ሁለት ዛፎች’ ጋር ለ’ፈታኝ’ በማዋሃድ በዚህ ላይ ገነቡ!

ስለዚህ ‘በሁለት ዛፎች’ ሽፋን ስር ያለው ‘ዲያብሎስ’ ‘ፈታኝ’ ነው። ከፈተና ጋር ተፈጥሯዊ ግንኙነት ልፈጥር ከፈለግኩ ፍትወት የተሞላባት ሴት ባር ላይ ወይም አጓጊ ኃጢአት ላሳይ እችላለሁ። ግን ለምን ሁለት ዛፎች? ‘ጓሮዎች’ እና ‘ዛፎች’ ከ’ሰይጣን’ እና ‘ፈታኞች’ ጋር ምን አገናኛቸው? አሁን ከዘፍጥረት ዘገባ ጋር አወዳድር፡-

^፰ ፤ እግዚአብሔር አምላክም በምሥራቅ በዔድን ገነትን ተከለ የፈጠረውን ። ^፱በገነት መካከል የሕይወትን ዛፍ፥ መልካምና ያንን የሚያስታውቀውንም ዛፍ አበበ።

ኦሪት ዘፍጥረት፪:፰-፱

እባብም እግዚአብሔር አምላክ ከፈጠረው ከምድር አውሬ ሁሉ ይልቅ ተንኰ ሴቲቱንም በውኑ እግዚአብሔር ከገነት ዛፍ ሁሉ እንዳትበሉ አዝዞአልን? አላት።

ኦሪት ዘፍጥረት ፫:፩

‘መመኘት’ ወይም ‘መመኘት’ እንደገና ከ’ሴት’ እና ‘ሁለት ዛፎች’ ጋር ይገናኛል። ለምን ‘ምኞት’ን በፆታዊ ስሜት ከ’ሴት’ ጋር አታገናኝም? ይህ የተፈጥሮ ግንኙነት ይሆናል. ቻይናውያን ግን ይህን አላደረጉም።

የዘፍጥረት ዘገባ ‘መመኝ’፣ ‘ሁለት ዛፎች’ እና ‘ሴት’ መካከል ያለውን ዝምድና ያሳያል።

^፮ ፤ እግዚአብሔርም ሰውን በምድር ላይ በመፍጠሩ ተጸጸተ፥ በልቡም አዘነ።

ኦሪት ዘፍጥረት ፫:፮

ትልቁ ጀልባ

ሌላ አስደናቂ ትይዩ እንመልከት። የቻይንኛ ‘ትልቅ ጀልባ’ ርዕዮተ-ግራም ከዚህ በታች ይታያል እና ይህን የሚገነቡት አክራሪዎችም እንዲሁ ይታያሉ፡

በአንድ ‘ዕቃ’ ውስጥ ‘ስምንት’ ‘ሰዎች’ ናቸው። እኔ አንድ ትልቅ ጀልባ ልወክል ከሆነ ለምን ፫ሺ ሰዎች በመርከብ ውስጥ አይኖሩም. ለምን ስምንት? የሚገርመው፣ በዘፍጥረት የጥፋት ውኃ ዘገባ ውስጥ በኖኅ መርከብ ውስጥ ስምንት ሰዎች (ኖኅ፣ ሦስቱ ልጆቹና አራቱ ሚስቶቻቸው) አሉ።

ዘፍጥረት እንደ ታሪክ

በዘፍጥረት መጀመሪያ እና በቻይንኛ አጻጻፍ መካከል ያለው ተመሳሳይነት አስደናቂ ነው። ቻይናውያን ኦሪት ዘፍጥረትን አንብበው ከሱ እንደተበደሩ ሊያስብ ይችላል ነገር ግን የቋንቋቸው አመጣጥ ከሙሴ ፯፻ ዓመታት በፊት ነው። በአጋጣሚ ነው? ግን ለምን ብዙ ‘አጋጣሚዎች’? በኋለኛው የአብርሃም፣ ይስሐቅ እና ያዕቆብ የዘፍጥረት ታሪኮች ላይ ከቻይናውያን ጋር እንደዚህ ያለ ተመሳሳይነት ለምን የለም?

ግን ዘፍጥረት እውነተኛ ታሪካዊ ክስተቶችን እየመዘገበ ነው እንበል። ከዚያም ቻይናውያን – እንደ ዘር እና የቋንቋ ቡድን – ከባቤል (ዘፍጥረት ፲፩) እንደ ሌሎቹ ጥንታዊ ቋንቋ / የዘር ቡድኖች ይመነጫሉ. የባቤል ታሪክ የኖኅ ልጆች እርስ በርሳቸው እንዳይግባቡ ቋንቋቸውን በእግዚአብሔር እንዴት እንዳደበላለቁ ይናገራል። ይህም ከሜሶጶጣሚያ እንዲሰደዱ አድርጓቸዋል፣ እና ጋብቻን በቋንቋቸው እንዲገድቡ አድርጓል። ከባቤል ከተበተኑት ህዝቦች መካከል ቻይናውያን አንዱ ነበሩ። በዚያን ጊዜ የዘፍጥረት ፍጥረት/የጥፋት ውሃ ዘገባዎች የቅርብ ጊዜ ታሪካቸው ነበር። ስለዚህ እንደ ‘መኝ’፣ ‘ፈታኝ’ ወዘተ ለሚሉት ረቂቅ ፅንሰ-ሀሳቦች መፃፍ ሲያዳብሩ በታሪካቸው በደንብ ከተረዱት ሂሳቦች ወስደዋል። በተመሳሳይ መልኩ ለስሞች እድገት – ልክ እንደ ‘ትልቅ ጀልባ’ ከሚያስታውሷቸው ልዩ መለያዎች ይወስዳሉ።

ስለዚህ የፍጥረት እና የጥፋት ውሃ ዘገባዎች ከሥልጣኔያቸው መጀመሪያ ጀምሮ በቋንቋቸው ውስጥ ተካትተዋል። ብዙ መቶ ዓመታት ሲያልፍ ብዙውን ጊዜ እንደሚከሰት ዋናውን ምክንያት ረስተዋል. ጉዳዩ ይህ ከሆነ የዘፍጥረት ዘገባ ግጥማዊ ዘይቤዎችን ብቻ ሳይሆን እውነተኛ ታሪካዊ ክስተቶችን መዝግቧል።

የቻይና ድንበር መስዋዕቶች

ቻይናውያን በምድር ላይ ከተካሄዱት ረጅም ጊዜ የሚቆዩ የሥርዓት ወጎች ነበራቸው። ከቻይና ሥልጣኔ ጅማሬ (በ፪ሺ፪፻ ዓክልበ. አካባቢ) የቻይናው ንጉሠ ነገሥት በክረምቱ ወቅት ለሻንግ-ቲ ( ‘ንጉሠ ነገሥት በሰማይ’ ማለትም እግዚአብሔር) ሁልጊዜ አንድ ወይፈን ይሠዋ ነበር። ይህ ሥነ ሥርዓት በሁሉም የቻይና ሥርወ መንግሥት ቀጠለ። በእርግጥ በ ፲፱፲፩ ጄኔራል ሱን ያት-ሴን የኪንግ ሥርወ መንግሥትን ሲገለብጡ ብቻ ነበር የቆመው። ይህ የበሬ መስዋዕትነት በየአመቱ በቤጂንግ የቱሪስት መስህብ በሆነው ‘የገነት መቅደስ’ ይቀርብ ነበር። ታዲያ ከ፬ሺ ዓመታት በላይ አንድ ወይፈን በየዓመቱ በቻይና ንጉሠ ነገሥት ለሰማያዊው ንጉሠ ነገሥት ይሠዉ ነበር ለምን? ከረጅም ጊዜ በፊት ኮንፊሽየስ (፭፻፶፩-፬፻፸፱ ዓክልበ. ግድም) ይህንን ጥያቄ አቅርቧል። አለ:

“ለሰማይ እና ለምድር የሚቀርበውን መስዋዕትነት ስርዓት የተረዳ… የመንግስትን መንግስት መዳፉ ውስጥ ለማየት ቀላል ሆኖ ያገኘዋል!”

ኮንፊሽየስ የተናገረው ነገር ቢኖር ያንን የመሥዋዕቱን ምሥጢር የሚከፍት ሰው መንግሥቱን ለመግዛት ጥበበኛ እንደሚሆን ነው። ስለዚህ ከክርስቶስ ልደት በፊት በ2200 የድንበር መስዋዕትነት በተጀመረበት ወቅት፣ እስከ ኮንፊሺየስ ዘመን (፭፻ ዓክልበ.) የመሥዋዕቱ ትርጉም ለቻይናውያን ጠፍቶ ነበር – ምንም እንኳን አመታዊውን መሥዋዕት ሌላ ፪ሺ፬፻ ዓመታትን እስከ፲፱፲፩ ዓ.ም.

ምናልባት፣ የእነርሱ የካሊግራፊ ትርጉም ባይጠፋ ኮንፊሽየስ ለጥያቄው መልስ ሊያገኝ ይችል ነበር። ‘ጻድቃን’ የሚለውን ቃል ለመገንባት ጥቅም ላይ የዋሉትን አክራሪዎችን ተመልከት።

ጽድቅ በእኔ ላይ የ’በጎች’ ድብልቅ ነው። እና ‘እኔ’ የ’እጅ’ እና ‘ላንስ’ ወይም ‘ጩራ’ ድብልቅ ነው። እጄ በጉን ገድሎ ውጤቱን አጠፋለሁ የሚል ሀሳብ ይሰጣል ጽድቅ. በእኔ ቦታ ያለው የበጉ መሥዋዕት ወይም ሞት ጽድቅን ይሰጠኛል።

መሥዋዕቶች በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ

ሙሴ የአይሁድን የመስዋዕት ሥርዓት ከመጀመሩ ከረጅም ጊዜ በፊት ዘፍጥረት ብዙ የእንስሳት መሥዋዕቶች አሉት። ለምሳሌ አቤል (የአዳም ልጅ) እና ኖህ መሥዋዕት አቀረቡ (ዘፍ ፬፡፬ እና፰፡፳)። የመጀመሪያዎቹ ሰዎች የእንስሳት መሥዋዕቶች ለጽድቅ የሚያስፈልገው ምትክ ሞት ምልክቶች መሆናቸውን የተረዱ ይመስላል። ከኢየሱስ የማዕረግ ስሞች አንዱ ‘የእግዚአብሔር በግ’ ነው (ዮሐ. ፩፡፳፱) የእሱ ሞት ነበር ጽድቅን የሚሰጥ እውነተኛ መስዋዕት ነው።. ሁሉም የእንስሳት መስዋዕቶች – የጥንት የቻይና ድንበር መስዋዕቶችን ጨምሮ – የእሱ መስዋዕት ምስሎች ብቻ ነበሩ. ይሄው ነው። የአብርሃም የይስሐቅ መስዋዕትነት አመልክቷል, እንዲሁም የሙሴ የፋሲካ መሥዋዕት. የጥንት ቻይናውያን በኮንፊሽየስ ዘመን ረስተውት የነበረ ቢሆንም አብርሃም ወይም ሙሴ ከመወለዳቸው ከረጅም ጊዜ በፊት ይህን መረዳት የጀመሩ ይመስሉ ነበር።

የእግዚአብሔር ጽድቅ ተገለጠ

ይህም ማለት የኢየሱስን መስዋዕትነትና ሞት ለሰው ልጅ ታሪክ መባቻ የተረዳው ለጽድቅ ነው። የኢየሱስ ሕይወት፣ ሞት እና ትንሣኤ ሰዎች ከጥንት ጀምሮ እንዲያውቁት በምልክቶች የተጠናከረ መለኮታዊ ዕቅድ ነበር።

ይህ ከፍላጎታችን ጋር የሚጋጭ ነው። እኛ የምናስበው ጽድቅ በእግዚአብሔር ምሕረት ላይ ወይም በእኛ ብቃቶች ላይ የተመሠረተ ነው ። በሌላ አነጋገር፣ እግዚአብሔር መሐሪ እንጂ ቅዱስ ስላልሆነ ብዙዎች ለኃጢአት ምንም ክፍያ አያስፈልግም ብለው ያስባሉ። ሌሎች ደግሞ የተወሰነ ክፍያ እንደሚያስፈልግ ያስባሉ, ነገር ግን እኛ በምናደርጋቸው መልካም ነገሮች ክፍያ መፈጸም እንችላለን. ስለዚህ ጥሩ ወይም ሃይማኖተኛ ለመሆን እንሞክራለን እና ሁሉም ነገር እንደሚሳካ ተስፋ እናደርጋለን. ይህም በወንጌል ተቃርኖ ነው፡-

^፳፩ አሁን ግን በሕግና በነቢያት የተመሰከረለት የእግዚአብሔር ጽድቅ ያለ ሕግ ተገልጦአል፥ ^፳፪ እርሱም፥ ለሚያምኑ ሁሉ የሆነ፥ በኢየሱስ ክርስቶስ በማመን የሚገኘው የእግዚአብሔር ጽድቅ ነው፤ ልዩነት የለምና፤

ወደ ሮሜ ሰዎች ፫:፳፩-፳፪

ምናልባት የጥንት ሰዎች እኛ የመርሳት አደጋ ላይ ያለን አንድ ነገር ያውቁ ነበር.

ዋቢ

• የዘፍጥረት ግኝት. ቺ ካንግ እና ኤቴል ኔልሰን በ፲፱፸፱ ዓ.ም
• ዘፍጥረት እና ሚስጥራዊው ኮንፊሽየስ መፍታት አልቻሉም. ኢቴል ኔልሰን እና ሪቻርድ ብሮድቤሪ. በ፲፱፺፬ዓ.ም