ትንሳኤ-የመጀመሪያ የህይወት ፍሬዎች ለእናንተ

የአይሁድ የመጀመሪያ ፍሬዎች በዓል ፣ እንደ ፋሲካ በደንብ አይታወቅም። ነገር ግን የመጀመሪያዎቹ ፍሬዎች በሙሴ የተመሰረቱት በእግዚአብሔር ትእዛዝ ነው።ዘሌዋውያን ፳፫ በሙሴ በኩል የታዘዙትን ሰባት በዓላት ይገልጻል። ቀደም ሲል ፋሲካንና ሰንበትን ተመልክተናል እናም ኢየሱስ አስደናቂ በሆነ መንገድ እንዴት እንዳሟላላቸው ተመልክተናል።

የኢየሱስ ስቅለትም ሆነ መሞት ከ፲፭፻ ዓመታት በፊት በተደነገገው በእነዚህ ሁለት በዓላት ላይ በትክክል መፈጸሙ ጉጉ አይደለምን?

Jesus’ crucifixion occurred on Passover (Day 6) and his rest occurred on the Sabbath (Day 7)

ለምን? ምን ማለት ነው?

ከ፴፭፻ዓመታት በፊት በሙሴ የተደነገገው ከፋሲካ እና ከሰንበት በኋላ ያለው የሚቀጥለው በዓል ‘የመጀመሪያ ፍሬዎች’ ነበር። ሙሴም እነዚህን መመሪያዎች ሰጠ።

የዕብራይስጥ የመጀመሪያ ፍሬዎች በዓል

እግዚአብሔርም ሙሴን እንዲህ ብሎ ተናገረው።
ለእስራኤል ልጆች እንዲህ ብለህ ንገራቸው። ወደምሰጣችሁ ምድር በገባችሁ ጊዜ፥ መከሩንም ባጨዳችሁ ጊዜ፥ የእናንተን መከር በኵራት ነዶ ወደ ካህኑ አምጡ፤
እርሱም ነዶውን በእግዚአብሔር ፊት እንዲሠምርላችሁ ይወዝውዘው፤ በማግስቱ ከሰንበት በኋላ ካህኑ ይወዝውዘው።

ዘሌዋውያን ፳፫፡፱-፲፩

^፲፬፤ እንጀራውንም፥ የተጠበሰውንም እሸት፥ ለምለሙንም እሸት የአምላካችሁን ቍርባን እስከምታቀርቡበት እስከዚህ ቀን ድረስ አትብሉ። ይህ በምትቀመጡበት አገር ሁሉ ለልጅ ልጃችሁ የዘላለም ሥርዓት ነው።
ዘሌዋውያን ፲፩:፲፬

የፋሲካ ‘ከሰንበት ማግስት’ ይህ ሦስተኛው የተቀደሰ በዓል፣ የመጀመሪያ ፍሬዎች ነው። በየዓመቱ በዚህ ቀን ሊቀ ካህናቱ ወደ ቅድስት ቤተ መቅደስ በመግባት የመጀመሪያውን የበልግ እህል አዝመራ ያቀርባል። ከክረምት በኋላ አዲስ ሕይወት መጀመሩን ያመለክታል. ሰዎች በእርካታ እንዲመገቡ እና እንዲኖሩ የሚያስችላቸውን የተትረፈረፈ መከር ተመለከተ።

ይህ በትክክል ኢየሱስ በሞት ያረፈበት ከሰንበት ማግስት ነው። የሚቀጥለው ሳምንት እሑድ ኒሳን ፲፮ ነበር። ወንጌሉ በዚህ ቀን የሆነውን ነገር ዘግቧል። ሊቀ ካህኑ ወደ ቤተመቅደስ የገባበት ቀን ‘የመጀመሪያ ፍሬዎችን’ የአዲስ ህይወትን ያቀርባል። አሁን የፋሲካ እሑድ በመባል የሚታወቁት የመጀመሪያ ፍሬዎች እንዴት ይህ ጥንታዊ ፌስቲቫል እንደተነበየው ለእኔ እና ለአንተ አዲስ ሕይወት እንደሚሰጥ ተመልከት።

ኢየሱስ ከሞት ተነሳ

^፩ነገር ግን ከሳምንቱ በመጀመሪያው ቀን ያዘጋጁትን ሽቱ ይዘው ከእነርሱም ጋር አንዳንዶቹ ወደ መቃብሩ እጅግ ማልደው መጡ።
^፪ድንጋዩንም ከመቃብሩ ተንከባሎ አገኙት፥
^፫ገብተውም የጌታን የኢየሱስን ሥጋ አላገኙም።
^፬እነርሱም በዚህ ሲያመነቱ፥ እነሆ፥ ሁለት ሰዎች የሚያንጸባርቅ ልብስ ለብሰው ወደ እነርሱ ቀረቡ፤
^፭ፈርተውም ፊታቸውን ወደ ምድር አቀርቅረው ሳሉ፥ እንዲህ አሉአቸው። ሕያውን ከሙታን መካከል ስለ ምን ትፈልጋላችሁ? ተነሥቶአል እንጂ በዚህ የለም።
^፮–
^፯የሰው ልጅ በኃጢአተኞች እጅ አልፎ ሊሰጥና ሊሰቀል በሦስተኛውም ቀን ሊነሣ ግድ ነው እያለ ገና በገሊላ ሳለ ለእናንተ እንደ ተናገረ አስቡ።
^፰–
^፱ቃሎቹንም አሰቡ፥ ከመቃብሩም ተመልሰው ይህን ሁሉ ለአሥራ አንዱና ለሌሎች ሁሉ ነገሩአቸው።
^፲ይህንም ለሐዋርያት የነገሩአቸው መግደላዊት ማርያምና ዮሐና የያዕቆብም እናት ማርያም ከእነርሱም ጋር የነበሩት ሌሎች ሴቶች ነበሩ።
^፲፩ይህም ቃል ቅዠት መስሎ ታያቸውና አላመኑአቸውም።
^፲፪ጴጥሮስ ግን ተነሥቶ ወደ መቃብር ሮጠ፤ በዚያም ዝቅ ብሎ ሲመለከት የተልባ እግር ልብስን ብቻ አየ፤ በሆነውም ነገር እየተደነቀ ወደ ቤቱ ሄደ።
ሉቃስ ፳፬፡፩-፲፪

ወደ ኤማሁስ መንገድ ላይ

^፲፫እነሆም፥ ከእነርሱ ሁለቱ በዚያ ቀን ከኢየሩሳሌም ስድሳ ምዕራፍ ያህል ወደሚርቅ ኤማሁስ ወደሚባል መንደር ይሄዱ ነበር፤
^፲፬ስለዚህም ስለ ሆነው ነገር ሁሉ እርስ በርሳቸው ይነጋገሩ ነበር።
^፲፭ሲነጋገሩና ሲመራመሩም፥ ኢየሱስ ራሱ ቀርቦ ከእነርሱ ጋር ይሄድ ነበር፤
^፲፮ነገር ግን እንዳያውቁት ዓይናቸው ተይዞ ነበር።
^፲፯እርሱም። እየጠወለጋችሁ ስትሄዱ፥ እርስ በርሳችሁ የምትነጋገሩአቸው እነዚህ ነገሮች ምንድር ናቸው? አላቸው።
^፲፰ቀለዮጳ የሚባልም አንዱ መልሶ። አንተ በኢየሩሳሌም እንግዳ ሆነህ ለብቻህ ትኖራለህን? በእነዚህ ቀኖች በዚያ የሆነውን ነገር አታውቅምን? አለው።
^፲፱እርሱም። ይህ ምንድር ነው? አላቸው። እነርሱም እንዲህ አሉት። በእግዚአብሔርና በሕዝቡ ሁሉ ፊት በሥራና በቃል ብርቱ ነቢይ ስለ ነበረው ስለ ናዝሬቱ ስለ ኢየሱስ፤
^፳እርሱንም የካህናት አለቆችና መኳንንቶቻችን ለሞት ፍርድ እንዴት አሳልፈው እንደ ሰጡትና እንደ ሰቀሉት ነው።
^፳፩እኛ ግን እስራኤልን እንዲቤዥ ያለው እርሱ እንደ ሆነ ተስፋ አድርገን ነበር፤ ደግሞም ከዚህ ሁሉ ጋር ይህ ከሆነ ዛሬ ሦስተኛው ቀን ነው።
^፳፪ደግሞም ከእኛ ውስጥ ማልደው ከመቃብሩ ዘንድ የነበሩት አንዳንድ ሴቶች አስገረሙን፤
^፳፫ሥጋውንም ባጡ ጊዜ። ሕያው ነው የሚሉ የመላእክትን ራእይ ደግሞ አየን ሲሉ መጥተው ነበር።
^፳፬ከእኛም ጋር ከነበሩት ወደ መቃብር ሄደው ሴቶች እንደ ተናገሩት ሆኖ አገኙት፥ እርሱን ግን አላዩትም።
^፳፭እርሱም። እናንተ የማታስተውሉ፥ ነቢያትም የተናገሩትን ሁሉ ልባችሁ ከማመን የዘገየ፤
^፳፮ክርስቶስ ይህን መከራ ይቀበል ዘንድና ወደ ክብሩ ይገባ ዘንድ ይገባው የለምን? አላቸው።
^፳፯ከሙሴና ከነቢያት ሁሉ ጀምሮ ስለ እርሱ በመጻሕፍት ሁሉ የተጻፈውን ተረጐመላቸው።
^፳፰ወደሚሄዱበትም መንደር ቀረቡ፥ እርሱም ሩቅ የሚሄድ መሰላቸው።
^፳፱እነርሱ። ከእኛ ጋር እደር፥ ማታ ቀርቦአልና ቀኑም ሊመሽ ጀምሮአል ብለው ግድ አሉት፤ ከእነርሱም ጋር ሊያድር ገባ።
^፴ከእነርሱም ጋር በማዕድ ተቀምጦ ሳለ እንጀራውን አንሥቶ ባረከው፥ ቈርሶም ሰጣቸው፤
^፴፩ዓይናቸውም ተከፈተ፥ አወቁትም፤ እርሱም ከእነርሱ ተሰወረ።
^፴፪እርስ በርሳቸውም። በመንገድ ሲናገረን መጻሕፍትንም ሲከፍትልን ልባችን ይቃጠልብን አልነበረምን? ተባባሉ።
^፴፫–
^፴፬በዚያችም ሰዓት ተነሥተው ወደ ኢየሩሳሌም ተመለሱ፥ አሥራ አንዱና ከእነርሱ ጋር የነበሩትም። ጌታ በእውነት ተነሥቶአል ለስምዖንም ታይቶአል እያሉ በአንድነት ተሰብስበው አገኙአቸው።
^፴፭እነርሱም በመንገድ የሆነውን እንጀራውንም በቈረሰ ጊዜ እንዴት እንደ ታወቀላቸው ተረኩላቸው።
ሉቃስ ፳፬፡፲፫-፴፭

ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ ተገለጠ

^፴፮ይህንም ሲነጋገሩ ኢየሱስ ራሱ በመካከላቸው ቆሞ። ሰላም ለእናንተ ይሁን አላቸው።
^፴፯ነገር ግን ደነገጡና ፈሩ መንፈስም ያዩ መሰላቸው።
^፴፰እርሱም። ስለ ምን ትደነግጣላችሁ? ስለ ምንስ አሳብ በልባችሁ ይነሣል?
^፴፱እኔ ራሴ እንደ ሆንሁ እጆቼንና እግሮቼን እዩ፤ በእኔ እንደምታዩት፥ መንፈስ ሥጋና አጥንት የለውምና እኔን ዳስሳችሁ እዩ አላቸው።
^፵ይህንም ብሎ እጆቹንና እግሮቹን አሳያቸው።
^፵፩እነርሱም ከደስታ የተነሣ ገና ስላላመኑ ሲደነቁ ሳሉ። በዚህ አንዳች የሚበላ አላችሁን? አላቸው።
^፵፪እነርሱም ከተጠበሰ ዓሣ አንድ ቁራጭ፥ ከማር ወለላም ሰጡት፤
^፵፫ተቀብሎም በፊታቸው በላ።
^፵፬እርሱም። ከእናንተ ጋር ሳለሁ በሙሴ ሕግና በነቢያት በመዝሙራትም ስለ እኔ የተጻፈው ሁሉ ይፈጸም ዘንድ ይገባል ብዬ የነገርኋችሁ ቃሌ ይህ ነው አላቸው።
^፵፭በዚያን ጊዜም መጻሕፍትን ያስተውሉ ዘንድ አእምሮአቸውን ከፈተላቸው፤
^፵፮እንዲህም አላቸው። ክርስቶስ መከራ ይቀበላል በሦስተኛውም ቀን ከሙታን ይነሣል፥
^፵፯በስሙም ንስሐና የኃጢአት ስርየት ከኢየሩሳሌም ጀምሮ በአሕዛብ ሁሉ ይሰበካል ተብሎ እንዲሁ ተጽፎአል።
^፵፰እናንተም ለዚህ ምስክሮች ናችሁ።
ሉቃስ ፳፬፡፴፮-፵፰

የመጀመርያ ፍሬዎች የኢየሱስ ድል

ኢየሱስ ከሙታን በተነሳበት ወቅት ሞትን ድል አድርጓል፤ ይኸውም ‘የመጀመሪያ ፍሬዎች’ በተሰኘው በዓል ላይ ነው። ይህ ጠላቶቹም ሆኑ ደቀ መዛሙርቱ የማይቻል መስሏቸው ነበር. በዚህ ቀን ያሸነፈው ድል መልካም ድል ነው።

^፶፬ዳሩ ግን ይህ የሚበሰብሰው የማይበሰብሰውን ሲለብስ ይህም የሚሞተው የማይሞተውን ሲለብስ፥ በዚያን ጊዜ። ሞት ድል በመነሣት ተዋጠ ተብሎ የተጻፈው ቃል ይፈጸማል።
^፶፭ሞት ሆይ፥ መውጊያህ የት አለ? ሲኦል ሆይ፥ ድል መንሣትህ የት አለ?
^፶፮የሞት መውጊያ ኃጢአት ነው የኃጢአትም ኃይል ሕግ ነው፤
1ኛ ቆሮንቶስ ፲፭፡፶፬-፶፮

‘የመጀመሪያ ፍሬዎች’ ትልቁን ሚና ተገላቢጦሽ አመጡ. ከዚህ በፊት ሞት በሰው ልጆች ላይ ፍጹም ኃይል ነበረው። አሁን ግን ኢየሱስ ሞትን አሸንፏል። ኃይሉን ቀይሮታል። ኢየሱስ ያለ ኃጢአት በመሞቱ የማይሸነፍ የሚመስለውን ሞት ለማሸነፍ መክፈቻውን አገኘ። ባለፈው እሁድ ወደ እየሩሳሌም ሲገባ እንደሚያደርግ እንዳወጀው ይህ ነበር።

ድል ለኔና ለእናተ

ነገር ግን ይህ ድል ለኢየሱስ ብቻ አልነበረም። በመጀመርያ ፍሬዎች ጊዜ የተረጋገጠው ለእኔ እና ላንቺ ድል ነው። መጽሐፍ ቅዱስ እንዲህ ሲል ይገልጻል።

^፳አሁን ግን ክርስቶስ ላንቀላፉት በኩራት ሆኖ ከሙታን ተነሥቶአል።
^፳፩ሞት በሰው በኩል ስለ መጣ ትንሣኤ ሙታን በሰው በኩል ሆኖአልና።
^፳፪ሁሉ በአዳም እንደሚሞቱ እንዲሁ ሁሉ በክርስቶስ ደግሞ ሕያዋን ይሆናሉና።
^፳፫ነገር ግን እያንዳንዱ በራሱ ተራ ይሆናል፤ ክርስቶስ እንደ በኩራት ነው፥ በኋላም በመምጣቱ ለክርስቶስ የሆኑት ናቸው፤
^፳፬በኋላም፥ መንግሥቱን ለእግዚአብሔር ለአባቱ አሳልፎ በሰጠ ጊዜ አለቅነትንም ሁሉና ሥልጣንን ሁሉ ኃይልንም በሻረ ጊዜ፥ ፍጻሜ ይሆናል።
^፳፭ጠላቶቹን ሁሉ ከእግሩ በታች እስኪያደርግ ድረስ ሊነግሥ ይገባዋልና።
^፳፮የኋለኛው ጠላት የሚሻረው ሞት ነው፤
1ኛ ቆሮንቶስ ፲፭፡፳-፳፮

ኢየሱስ ሞትን አጠፋ
_{^{Distant Shores Media/Sweet Publishing, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons}}

ኢየሱስ በመጀመሪያ ፍሬዎች ከሞት ተነስቷል ይህም እርሱ ከሞት በትንሳኤው እንድንካፈል እንደሚጋብዘን ማወቅ እንችላለን። የመጀመሪያዎቹ ፍሬዎች በኋላ ላይ ታላቅ ምርትን በመጠበቅ አዲስ የፀደይ ሕይወት መባ ነበር። በተመሳሳይም የኢየሱስ ‘በመጀመሪያ ፍሬዎች’ ማደጉ ‘የእርሱ የሆኑት’ ሁሉ በኋላ ትንሣኤ እንደሚያገኙ ይጠብቃል።

ቀጣዩ አዳም…

ከላይ ያለው የመጽሐፍ ቅዱስ ጥቅስ የኢየሱስን ትንሣኤ የሰው ልጆች ሁሉ ዘር የሆነውን የአዳምን ምሳሌ በመጠቀም ይገልጻል። ሁላችንም የእሱ ልጆች ነን። ሞት ከእርሱ ወደ ልጆቹ ስለተላለፈ በአዳም በኩል ለሰው ልጆች ሁሉ እንደ መጣ መጽሐፍ ቅዱስ ይገልጻል።

ኢየሱስ ግን ቀጣዩ አዳም ነው። በሞት ላይ ባደረገው ድል አዲስ ዘመንን መረቀ። እንደ ልጆቹ፣ እኛም እንደ ኢየሱስ ትንሣኤ በማድረግ በሞት ላይ ባለው ድል እንካፈላለን። እሱ አስቀድሞ ተነሥቷል እና የእኛ ትንሳኤ የሚመጣው ልክ እንደ መጀመሪያው የፍራፍሬ በዓል ወደ መጪው ዋናው መከር እንደሚያመለክት ነው። ትንሳኤአችን የእርሱን መከተል እንድንችል የእርሱን የመጀመሪያ ፍሬዎች እንድንቀበል ይጋብዘናል።

ፋሲካ፡ የእሁድ ትንሳኤ ማክበር

ዛሬ፣ ብዙ ጊዜ የኢየሱስን ትንሳኤ ብለን እንጠራዋለን፣ እና ፋሲካ እሁድ እሱ የተነሳበትን እሑድ ያስታውሳል። ፋሲካን ለማክበር ልዩ መንገድ ያን ያህል አስፈላጊ አይደለም. ዋናው ነገር የኢየሱስ ትንሣኤ እንደ መጀመሪያ ፍሬዎች ፍጻሜ እና ጥቅሞቹን መቀበል ነው።

ይህንን በሳምንቱ የጊዜ መስመር ላይ እናያለን፡-

*Jesus rises from Death on First Fruits – new life from death offered to you & me.*

የስቅለት ነጸብራቅ

ይህ ‘ስቅለት’ ለምን ‘ጥሩ‘ ነው የሚለውን ጥያቄያችንን ይመልሳል።

^፱ነገር ግን በእግዚአብሔር ጸጋ ስለ ሰው ሁሉ ሞትን ይቀምስ ዘንድ፥ ከመላእክት ይልቅ በጥቂት አንሶ የነበረውን ኢየሱስን ከሞት መከራ የተነሣ የክብርና የምስጋናን ዘውድ ተጭኖ እናየዋለን።
ዕብራውያን፪፡፱

ኢየሱስ ‘ሞትን ሲቀምስ’ ለእናንተ፣ ለእኔ እና ‘ለሁሉም’ አድርጎአል።
ስቅለት ‘ጥሩ’ ነው ምክንያቱም ለእኛ ጥሩ ነበር።

የኢየሱስን ትንሣኤ ተመልክቷል

እዚህ ላይ ተመዝግቦ የሚገኘውን ትንሣኤውን ለማረጋገጥ ኢየሱስ ከሞት ሕያው ሆኖ ለብዙ ቀናት አሳይቷል። ነገር ግን ለደቀ መዛሙርቱ ለመጀመሪያ ጊዜ መታየቱ፡-

ይህንም ለሐዋርያት የነገሩአቸው መግደላዊት ማርያምና ዮሐና የያዕቆብም እናት ማርያም ከእነርሱም ጋር የነበሩት ሌሎች ሴቶች ነበሩ።
ሉቃስ ፳፬፡፲

ኢየሱስም ማድረግ ነበረበት፡-

^፳፯ከሙሴና ከነቢያት ሁሉ ጀምሮ ስለ እርሱ በመጻሕፍት ሁሉ የተጻፈውን ተረጐመላቸው።
ሉቃስ፳፬፡፳፯

እና እንደገና በኋላ:

^፵፬እርሱም። ከእናንተ ጋር ሳለሁ በሙሴ ሕግና በነቢያት በመዝሙራትም ስለ እኔ የተጻፈው ሁሉ ይፈጸም ዘንድ ይገባል ብዬ የነገርኋችሁ ቃሌ ይህ ነው አላቸው።
ሉቃስ ፳፬፡፵፬

ከሞት መነሳት ያልተጠበቀ ነገር ስለነበር ደቀ መዛሙርቱ በመጀመሪያ አላመኑም። ኢየሱስ ለእነርሱ ከመገለጡ በተጨማሪ ነቢያት እንዴት እንደተነበዩት ማሳየት ነበረበት።

የኢየሱስ ትንሣኤ የሚናገረው ነገር ሲገጥመን፣ እኛ ልክ እንደ ደቀ መዛሙርቱ፣ ማመን ከብደን ይሆናል። ኢየሱስ ከሞት እንደተነሳ እንዴት እርግጠኞች መሆን እንችላለን? ይህ በእርግጥ አምላክ የዘላለም ሕይወትን ሊሰጠን ያለው ዕቅድ መሆኑን እንዴት ማረጋገጥ እንችላለን? ከኢየሱስ ሞትና ትንሣኤ ጋር በተያያዙ ጥያቄዎች ላይ እንድናስብ ለመርዳት፣ የሚከተሉትን እንመረምራለን።