ኢየሱስ በምድረ በዳ ተፈተነ

ወንጌሎች ወዲያውኑ ይነግሩናል የእርሱ ጥምቀት, የሱስ…

^፲፪  ወዲያውም መንፈስ ወደ ምድረ በዳ አወጣው። ^፲፫ በምድረ በዳም ከሰይጣን እየተፈተነ አርባ ቀን ሰነበተ ከአራዊትም ጋር ነበረ፥ መላእክቱም አገለገሉት።

የማርቆስ ወንጌል፩:፲፪-፲፫

ኢየሱስ ለሙከራ/ለመፈተን በቀጥታ ወደ ምድረ በዳ መውጣቱ እንግዳ ሊመስለን ይችላል። እና ለምን ለ ፵ቀናት? ግን ይህ በዘፈቀደ አይደለም. ኢየሱስ ይህን በማድረግ አስደናቂ ነገር ተናግሯል። ይህንን ለማየት ከኢየሱስ ዘመን ፩ሺ፫፻ ዓመታት በፊት የእስራኤልን ታሪክ ማወቅ አለብን። 

ወደ እስራኤል የበረሃ ሙከራ ብልጭታ

ልክ ከእስራኤል በኋላ በባሕር መሻገሪያ ውስጥ ጥምቀት, …

ከኤሊምም ተጓዙ፥ የእስራኤልም ልጆች ማኅበር ሁሉ ከግብፅ አገር ከወጡ በኋላ በሁለተኛው ወር ከወሩም በአሥራ አምስተኛው ቀን በኤሊምና በሲና መካከል ወዳለችው ወደ ሲን ምድረ በዳ መጡ። ^፪ የእስራኤልም ልጆች ማኅበር ሁሉ በምድረ በዳ በሙሴና በአሮን ላይ አንጐራጐሩ። ^፫የእስራኤልም ልጆች ይህን ጉባኤ ሁሉ በራብ ልትገድሉ እኛን ወደዚች ምድረ በዳ አውጥታችኋል፤ በሥጋው ምንቸት አጠገብ ተቀምጠን እንጀራ ስንበላ ስንጠግብ ሳለን በግብፅ ምድር በእግዚአብሔር እጅ ምነው በሞትን! አሉአቸው።

ኦሪት ዘጸአት፲፮:፩-፫

ወዲያው ከተጠመቁ በኋላ በረሃብ ለመፈተን በረሃ ገቡ። ለ ፵ ዓመታትም በረሃ ውስጥ ቆዩ!

^፲፫ ፤ የእግዚአብሔርም ቍጣ በእስራኤል ላይ ጸና፥ በእግዚአብሔርም ፊት ክፉ ያደረገ ትውልድ ሁሉ እስኪጠፋ ድረስ አርባ ዓመት በምድረ በዳ ውስጥ አቅበዘበዛቸው።

ኦሪት ዘኍልቍ፴፪:፲፫

ኢየሱስ ብሔሩን ወክሎ በማለፍ የእስራኤልን ፈተና ደግሟል

ኢየሱስ ይህንን የእስራኤልን ፈተና በምድረ በዳ ወሰደው። ለ፵ ቀናት በምድረ በዳ ያደረገው ፈተና ለ፵ ዓመታት የእስራኤልን ፈተና ያንጸባርቃል። ይህን ሲያደርግ በምሳሌያዊ ሁኔታ ነበር እስራኤልን እወክላለሁ በማለት. ፈታኙ ኢየሱስን እንዴት እንደፈተነው ተመልከት።

ከዚያ ወዲያ ኢየሱስ ከዲያብሎስ ይፈተን ዘንድ መንፈስ ወደ ምድረ በዳ ወሰደው፥ ^፪ አርባ ቀንና አርባ ሌሊትም ከጦመ በኋላ ተራበ። ^፫ፈታኝም ቀርቦ። የእግዚአብሔር ልጅ ከሆንህ፥ እነዚህ ድንጋዮች እንጀራ እንዲሆኑ በል አለው።

^፬ እርሱም መልሶ። ሰው ከእግዚአብሔር አፍ በሚወጣ ቃል ሁሉ እንጂ በእንጀራ ብቻ አይኖርም ተብሎ ተጽፎአል አለው።

የማቴዎስ ወንጌል ፬፡፩- ፬

ፈታኙ ኢየሱስ ከተጠመቀ በኋላ በረሃብ ፈትኖታል። ተርቦ ሳለ እንዴት ያደርግ ነበር? እስራኤላውያን የገጠሟት የመጀመሪያው ፈተና ተመሳሳይ ነው። 

ሁለተኛው ፈተና የእግዚአብሔርን አቅርቦት መፈተሽ ነው።

^፭ ከዚህ በኋላ ዲያቢሎስ ወደ ቅድስት ከተማ ወሰደውና እርሱን በመቅደስ ጫፍ ላይ አቁሞ። ^፮ መላእክቱን ስለ አንተ ያዝልሃል እግርህንም በድንጋይ ከቶ እንዳትሰናከል በእጃቸው ያነሡሃል ተብሎ ተጽፎአልና የእግዚአብሔር ልጅስ ከሆንህ፥ ወደ ታች ራስህን ወርውር አለው።

^፲፩በመንገድህ ሁሉ ይጠብቁህ ዘንድ መላእክቱን ስለ አንተ ያዝዛቸዋልና፤ ^፲፪እግርህም በድንጋይ እንዳትሰናከል በእጆቻቸው ያነሡሃል።

መዝሙረ ዳዊት ፺፩:፲፩-፲፪

^፯ ኢየሱስም ጌታን አምላክህን አትፈታተነው ተብሎ ደግሞ ተጽፎአል አለው።

የማቴዎስ ወንጌል ፬:፭-፯

የእስራኤል ሕዝብ በምድረ በዳ በነበሩት ፵ዓመታት ውስጥ አምላክን ብዙ ጊዜ ፈትኖታል፤ ከእነዚህም መካከል፡- መቼ በማሳም ውኃ እንዲሰጣቸው እግዚአብሔርን ፈተነው, በዳቦ ፈንታ ከሚመኘው ሥጋ ጋር, በፍርሃት ምክንያት ወደ መሬት ለመግባት ፈቃደኛ አለመሆን. እንደ እስራኤል፣ ኢየሱስ አሁን ተመሳሳይ ፈተና ገጥሞታል፣ ይህች እስራኤል ግን ፈተናውን አልፋለች።

ዲያቢሎስ የሚያመለክተው ማንን ነው?

ኢየሱስን ለመፈተን ዲያብሎስ መዝሙር ፺፩ን እንዴት እንደጠቀሰ ልብ በል። የተወሰነውን ክፍል ብቻ የጠቀሰበትን (የተሰመረበት) ምንባብ ይመልከቱ።

^፲ ክፉ ነገር ወደ አንተ አይቀርብም፥መቅሠፍትም ወደ ቤትህ አይገባም። ^፲፩በመንገድህ ሁሉ ይጠብቁህ ዘንድ መላእክቱን ስለ አንተ ያዝዛቸዋልና፤ ^፲፪ እግርህም በድንጋይ እንዳትሰናከል በእጆቻቸው ያነሡሃል።፲፫ በተኵላና በእባብ ላይ ትጫማለህ፤ አንበሳውንና ዘንዶውን ትረግጣለህ።

 መዝሙረ ዳዊት፺፩ : ፲ – ፲፫

ይህ መዝሙር የሚያመለክተው ‘አንተን’ መሆኑን ነው፣ እሱም ዲያብሎስ ያመነበትን ‘የእግዚአብሔርን ልጅ’ ያመለክታል። ነገር ግን መዝሙረ ዳዊት ፺፩ ‘የእግዚአብሔር ልጅ’ አይልም ታዲያ ዲያብሎስ ‘የእግዚአብሔርን ልጅ’ ከመዝ ፺፩ እንዴት አወቀ?

አንበሳ – ወደ ያዕቆብ ተመለስ

መዝሙረ ዳዊት ፺፩ ይህን ‘እንደምትፈልግ’ ተናግሯል። ‘ መረገጥ” የ “ታላቅ አንበሳ‘እና’እባቡ(ቁ.፲፫ – በቀይ)። ‘አንበሳ’ የእስራኤላውያንን የይሁዳን ነገድ የሚያመለክት ነው። ያዕቆብ በሕዝብ መባቻ እንዲህ ብሎ ትንቢት ተናግሮ ነበር።

^፰ ፤ ይሁዳ፥ ወንድሞችህ አንተን ያመሰግኑሃል፤ እጅህ በጠላቶችህ ደንደስ ላይ ነው፤ የአባትህ ልጆች በፊትህ ይሰግዳሉ። ^፱ ፤ ይሁዳ የአንበሳ ደቦል ነው፤ ልጄ ሆይ፥ ከአደንህ ወጣህ፤ እንደ አንበሳ አሸመቀ፥ እንደ ሴት አንበሳም አደባ፤ ያስነሣውስ ዘንድ ማን ይችላል?፲ ፤ በትረ መንግሥት ከይሁዳ አይጠፋም፥ የገዥም ዘንግ ከእግሮቹ መካከል፥ ገዥ የሆነው እስኪመጣ ድረስ፤ የአሕዛብ መታዘዝም ለእርሱ ይሆናል።

ኦሪት ዘፍጥረት ፵፱:፰-፲

ያዕቆብ የይሁዳ ነገድ እንደሆነ ተናግሮ ነበር። ልክ እንደ አንበሳ ከየትኛው ‘እሱ’ እንደሚመጣ እና ይህ ‘እሱ’ ይገዛል. መዝሙር ፺፩ ይህን ጭብጥ ቀጥሏል። መዝሙር ፺፩’አንተ’ አንበሳውን እንደምትረግጠው በማወጅ የይሁዳ ገዥ እንደሚሆን ተናግሯል።

እባቡ – ወደ አትክልቱ ተመለስ

ዲያብሎስ የጠቀሰው መዝሙረ ዳዊት ፺፩ደግሞ እንዲህ ሲል ተናግሯል።እባቡን ይረግጡ. ይህ በቀጥታ የሚያመለክት ነው። በገነት ውስጥ ያለው ተስፋ ‘የሴቲቱ ዘር’ እባቡን ያደቅቀው ዘንድ ነው። በዚህ ቃል ኪዳን ውስጥ ያሉትን ገፀ ባህሪያቱን እና ግንኙነታቸውን በሚያሳይ ስዕላዊ መግለጫ እንከልሰው፡-

እግዚአብሔር አምላክም እባቡን…

 ^፲፭፤ በአንተና በሴቲቱ መካከል፥ በዘርህና በዘርዋም መካከል ጠላትነትን አደርጋለሁ፤ እርሱ ራስህን ይቀጠቅጣል፥ አንተም ሰኰናውን ትቀጠቅጣለህ።

ኦሪት ዘፍጥረት ፫፡፲፭

የበለጠ በዝርዝር ተወያይቷል። እዚህ, እግዚአብሔር በአትክልቱ ውስጥ ይህንን ቃል ኪዳን ገብቷል, ነገር ግን ዝርዝሩን አልሞላውም. አሁን ‘ሴቲቱ’ ማርያም እንደሆነች እናውቃለን ምክንያቱም ያለ ወንድ ዘር ያላት ብቸኛዋ ሰው ነች – ድንግል ነበረች።. ስለዚህ ዘሯ ተስፋ የተገባለት ‘እሱ’ አሁን ኢየሱስ እንደሆነ እናያለን። የጥንቱ ተስፋ ኢየሱስ (‘እሱ’) እባቡን እንደሚደቅቅ ተንብዮ ነበር። መዝሙር ፺፩ ሰይጣን ኢየሱስን ሲፈትን የጠቀሰው ቃሉን በድጋሚ ተናግሯል።

ታላቁን አንበሳ ትረግጣለህ እና እባቡ.“ (ቪ፲፫)

ዲያብሎስ ከመዝሙር ፺፩ ጠቅሶ እነዚህን ሁለት ቀደምት ትንቢቶች የሚናገረው ስለሚመጣው ‘እርሱ’ የሚገዛ እና ዲያብሎስን ደግሞ ያደቅቃል። ስለዚህም ፈታኙ በመዝሙረ ዳዊት የጠቀሳቸው ጥቅሶች ስለ የእግዚአብሔር ልጅ (= ገዥ). እነዚህን ተስፋዎች በተሳሳተ መንገድ እንዲፈጽም ዲያብሎስ ኢየሱስን ፈተነው። እነዚህ ትንቢቶች የሚፈጸሙት ኢየሱስ ትኩረቱን ወደ ራሱ ለመሳብ ከቤተ መቅደሱ ላይ ዘሎ በመዝለቁ ሳይሆን ቀደም ባሉት ነቢያት የተገለጠውን ዕቅድ በመከተል ነው።

የ ሶስተኛው ፈተና – ማንን ማምለክ?

^፰ ደግሞ ዲያቢሎስ እጅግ ረጅም ወደ ሆነ ተራራ ወሰደው፥ የዓለምንም መንግሥታት ሁሉ ክብራቸውንም አሳይቶ። ^፱ ወድቀህ ብትሰግድልኝ ይህን ሁሉ እሰጥሃለሁ አለው።

^፲ ያን ጊዜ ኢየሱስ። ሂድ፥ አንተ ሰይጣን ለጌታህ ለአምላክህ ስገድ እርሱንም ብቻ አምልክ ተብሎ ተጽፎአልና አለው።

^፲፩ ያን ጊዜ ዲያቢሎስ ተወው፥ እነሆም፥ መላእክት ቀርበው ያገለግሉት ነበር።

የማቴዎስ ወንጌል ፬:፰-፲፩

ሙሴ በሲና ተራራ ላይ ለ፵ ቀናት በቆየበት ጊዜ አስር ትእዛዛቶች፣ እስራኤል ለወርቅ ጥጃ ማምለክ ጀመረች። መጽሐፍ ቅዱስ እንደሚናገረው

ሕዝቡም ሙሴ ከተራራው ሳይወርድ እንደ ዘገየ ባዩ ጊዜ፥ ወደ አሮን ተሰብስበው። ይህ ከግብፅ ምድር ያወጣን ሰው ሙሴ ምን እንደ ሆነ አናውቅምና ተነሥተህ በፊታችን የሚሄዱ አማልክት ሥራልን አሉት። ^፪፤ አሮንም። በሚስቶቻችሁ በወንዶችና በሴቶች ልጆቻችሁም ጆሮ ያሉትን የወርቅ ቀለበቶች ሰብራችሁ አምጡልኝ አላቸው።

ዘፀአት ፴፪: ፩-፪

እነርሱም ለወርቅ ጥጃ ሠርቶ ሰገዱ። ፈተናው ከመጀመሩ በፊት እስራኤል ወድቃለች። ይህንን በመቃወም ሶስተኛው ፈተና ኢየሱስ ያንን ፈተና በድጋሚ ጎበኘው። በእርሱም እስራኤል አሁን ፈተናውን አልፏል።

‘ክርስቶስ’ ማለት ‘የተቀባ’ ማለት ነው። ስለዚህ ኢየሱስ የመግዛት መብት አለው። ሰይጣን ኢየሱስን በራሱ በሆነው ነገር ፈትኖታል፣ ነገር ግን ሰይጣን አገዛዙን በተሳሳተ መንገድ እንዲወስድ ፈትኖታል፣ እናም ኢየሱስን እንዲያመልከው ኢየሱስን እየፈተነው ነበር። ኢየሱስ ከሙሴ በመጥቀስ የሰይጣንን ፈተና ተቋቁሟል።  

የሱስ – እኛን የሚረዳን ሰው

ይህ የኢየሱስ ፈተና ለእኛ ወሳኝ ነው። መጽሐፍ ቅዱስ ስለ ኢየሱስ እንዲህ ይላል።

^፲፰ እርሱ ራሱ ተፈትኖ መከራን ስለ ተቀበለ የሚፈተኑትን ሊረዳቸው ይችላልና።

ወደ ዕብራውያን፪:፲፰

^፲፭ ከኃጢአት በቀር በነገር ሁሉ እንደ እኛ የተፈተነ ነው እንጂ፥ በድካማችን ሊራራልን የማይችል ሊቀ ካህናት የለንም። ^፲፮እንግዲህ ምሕረትን እንድንቀበል በሚያስፈልገንም ጊዜ የሚረዳንን ጸጋ እንድናገኝ ወደ ጸጋው ዙፋን በእምነት እንቅረብ።

ወደ ዕብራውያን ፬:፲፭-፲፮

ብዙ ጊዜ ከእግዚአብሔር ጋር በራሳችን ጥቅም መስማማት እንደምንችል እንገምታለን። ወይም የሃይማኖት ባለስልጣን በእግዚአብሔር ፊት አማላጃችን እንዲሆን እናምናለን። ኢየሱስ ግን የሚራራልን እና የሚረዳን ሊቀ ካህናት ነው። እርሱ ራሱ ስለተፈተነ በፈተናዎቻችን ውስጥ ይረዳናል – ነገር ግን ያለ ኃጢአት። ስለዚህም ኢየሱስ ሊቀ ካህናችን ሆኖ በእግዚአብሔር ፊት ትምክህት ሊኖረን ይችላል ምክንያቱም እርሱ በጣም ከባድ ፈተናዎችን ቢያሳልፍም ነገር ግን አልሰጠም እና ኃጢአትን አልሠራም። እሱ የሚረዳን እና በራሳችን ፈተናዎች እና ኃጢአቶች ሊረዳን የሚችል ሰው ነው። ካህን ለመሆን በመንፈሳዊ ብቃት ያለው እርሱ ብቻ ነው። ጥያቄው፡ እንፈቅደው ይሆን?

መደምደሚያ

የኢየሱስ ፈተናዎች እንደ እርሱ እንዴት እንደነበሩ አይተናል ልደት, የልጅነት በረራ, እና ጥምቀት።የእስራኤል ፍጻሜ ነኝ ማለቱ – እስራኤል እንዴት ማደግ ነበረባት። በምድረ በዳ ያሳለፈው ፵ ቀናትም ሙሴን ሲቀበል ሳይበላ የነበረውን ፵ ቀን ምሳሌ አድርጎታል። አሥር ትእዛዛት.  ኢየሱስ ከሙሴም ሆነ ከእስራኤል ጋር አብነት አለው። ይህንን በኢየሱስ ጊዜ በጥልቀት እንመለከታለን የማስተማር አገልግሎቱን ይጀምራል.

---

 ‘ሴቲቱ’ እንዲሁ ስለ እስራኤል ይጠቅሳል። እስራኤል ለእግዚአብሔር እንደታጨች ሴት ተመስላለች (ኢሳይያስ ፷፪፡፭፣ ሕዝቅኤል ፲፮፡፴፪፣ ኤርምያስ ፫፡፳) እና እንደዚሁም በራእይ፲፪ ላይ ተገልጸዋል።ስለዚህ በዘፍጥረት፫ላይ ‘ለሴቲቱ’ ተመሳሳይ የሆኑ ሁለት ማንነቶች አሉ።