ስለ ክርስቶስ ሞት ዝርዝር ሁኔታ የተነበየው እንዴት ነው?

የክርስቶስ “የተቆረጠ” በብሉይ ኪዳን ነቢያት በዝርዝር የተተነበየ ነው

በእኛ ውስጥ የመጨረሻ ልጥፍ ዳንኤል ‘ክርስቶስ እንደሚመጣ’ ትንቢት ተናግሮ እንደነበር አይተናል።መቁረጥከተወሰኑ ዓመታት ዑደት በኋላ። ይህ የዳንኤል ትንቢት ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም በገባበት በድል አድራጊነት ተፈጽሟል – በዚያም እንደ እስራኤል ቀርቧል። ክርስቶስ – በትክክል፩፻፸፫ሺ ፰፻፹ ቀናት የፋርስ ኢየሩሳሌምን መልሶ የማቋቋም አዋጅ ከወጣ በኋላ። የሚለው ሐረግመቁረጥየኢሳይያስን ሥዕላዊ መግለጫ ጠቅሷል የሞተ ከሚመስለው ጉቶ ላይ ቅርንጫፍ ተኩስ. ግን ምን ማለቱ ነበር?

ኢሳያስ በታሪካዊ የጊዜ መስመር ላይ ይታያል። የኖረው በዳዊት ዘር በነገሥታት ዘመን ነው።

ኢሳይያስ ከመጽሐፉ ውጪ ሌሎች ጭብጦችን በመጠቀም ሌሎች ትንቢቶችንም ጽፏል ቅርንጫፉ. አንደኛው ጭብጥ ስለ መጪው ጉዳይ ነበር። ማገልገል. ይህ ማን ነበር ‘አገልጋይ’? ምን ሊያደርግ ነበር? አንድ ረጅም ምንባብ በዝርዝር እንመለከታለን. የራሴን አንዳንድ አስተያየቶችን ብቻ አስገባሁ፣ በትክክል እና ሙሉ ለሙሉ እዚህ በታች አነባለሁ።

የሚመጣው አገልጋይ

^፲፫ ፤ እነሆ፥ ባሪያዬ በማስተዋል ያደርጋል፤ ይከብራል ከፍ ከፍም ይላል፥ እጅግ ታላቅም ይሆናል።

^፲፬ ፤ ፊቱ ከሰዎች ሁሉ ይልቅ፥ መልኩም ከሰዎች ልጆች ይልቅ ተጐሳቍሎአልና ብዙ ሰዎች ስለ አንተ እንደ ተደነቁ፥ እንዲሁ ብዙ አሕዛብን ያስደንቃል፤

^፲፭ ፤ ያልተነገረላቸውንም ያያሉና፥ ያልሰሙትንም ያስተውላሉና ነገሥታት ስለ እርሱ አፋቸውን ይዘጋሉ።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፪:፲፫-፲፭

ይህ አገልጋይ ሰው እንደሚሆን እናውቃለን፣ ምክንያቱም ኢሳይያስ ይጠቅሳል አገልጋዩ እንደ ‘እሱ’፣ ‘እሱ’፣ ‘የእርሱ’፣ እና በተለይም የወደፊት ክስተቶችን ይገልፃል (‘ይሰራል…’፣ ‘ይነሳሉ…’ እና ሌሎችም ከሚሉት ሀረጎች)፣ ስለዚህ ይህ ግልጽ የሆነ ትንቢት ነው። ግን ትንቢቱ ስለ ምን ነበር?

መርጨት – የካህኑ ሥራ

የአይሁድ ካህናት ለእስራኤላውያን መስዋዕት በሚያቀርቡበት ጊዜ ከመሥዋዕቱ ደም ረጩአቸው – ኃጢአታቸው እንደተሸፈነ እና በእነርሱ ላይ እንደማይፈጸም ያሳያል። እዚህ ግን አገልጋዩ ይረጫል ይላል። “ብዙ ብሔሮች”ስለዚህ ኢሳይያስ በተመሳሳይ መንገድ ይህ አገልጋይ የብሉይ ኪዳን ካህናት ለአይሁድ አምላኪዎች እንዳደረጉት ሁሉ አይሁዳውያን ያልሆኑትንም ለኃጢአታቸው እንደሚያቀርብ እየተናገረ ነው። ይህ ከትንበያ ጋር ተመሳሳይ ነው። ዘካርያስ የንጉሥና የካህን ሚናዎችን አንድ የሚያደርግ ቅርንጫፍ ካህን ይሆናል።ደም የሚረጩት ካህናት ብቻ ስለነበር ነው። ይህ “የብዙ አገሮች” ዓለም አቀፋዊ ስፋት ይከተላል ከብዙ መቶ ዓመታት በፊት ለአብርሃም የተገቡት ታሪካዊ እና የተረጋገጡ ተስፋዎች‘አሕዛብ ሁሉ’ በዘሩ አማካኝነት ይባረካሉ።

ብዙ ብሔራትን በመርጨት ረገድ ግን ‘መልክ’ ና ‘ፎርም’ የአገልጋዩ ተንብዮአል ‘የተበላሸ’ ና ‘የተበላሸ’. አገልጋዩ ምን እንደሚያደርግ ግልጽ ባይሆንም አንድ ቀን ብሔራት ‘ይረዱታል።

አገልጋዩ የተናቀ

የሰማነውን ነገር ማን አምኖአል? የእግዚአብሔርስ ክንድ ለማን ተገልጦአል? ^፪ ፤ በፊቱ እንደ ቡቃያ ከደረቅም መሬት እንደ ሥር አድጎአል። መልክና ውበት የለውም፥ ባየነውም ጊዜ እንወድደው ዘንድ ደም ግባት የለውም።^፫ ፤ የተናቀ ከሰውም የተጠላ፥ የሕማም ሰው ደዌንም የሚያውቅ ነው፤ ሰውም ፊቱን እንደሚሰውርበት የተናቀ ነው፥ እኛም አላከበርነውም።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፩-፫

አገልጋዩ ተወጋ

አገልጋዩ ‘የእኛን’ ህመም ይወስዳል። ይህ አገልጋይ ደግሞ ‘ይወጋል’ እና ‘በቅጣት’ ‘ይቀጠቀጣል’። ይህ ቅጣት እኛን (በብዙ ብሔራት ውስጥ ያሉትን) ‘ሰላም’ ያመጣናል እና ይፈውሰናል.

ይህንን የምጽፈው መልካም አርብ ላይ ነው። ከ፪ሺ ዓመታት በፊት (ነገር ግን ኢሳይያስ ይህን ትንቢት ከጻፈ ከ፯ሺ ዓመታት በኋላ) በዚህ ቀን ኢየሱስ እንደተሰቀለ ዓለማዊም ሆነ መጽሐፍ ቅዱሳዊ ምንጮች ይነግሩናል። ያንን በማድረጉ እርሱ በጥሬው ነበር የተወጋ፣ ኢሳያስ እንደተነበየው አገልጋዩ በስቅለቱ ችንካር ይወጋል።

ኃጢአታችን – በእርሱ ላይ

^፮ ፤ እኛ ሁላችን እንደ በጎች ተቅበዝብዘን ጠፋን፤ ከእኛ እያንዳንዱ ወደ ገዛ መንገዱ አዘነበለ፤ እግዚአብሔርም የሁላችንን በደል በእርሱ ላይ አኖረ።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፮

ውስጥ አይተናል ተበላሽቷል… ዒላማው ጠፋመጽሐፍ ቅዱሳዊ የኃጢአት ትርጉም ‘የታሰበውን ኢላማ እየሳተ’ ነው የሚለው። እንደታጠፈ ቀስት ‘በራሳችን መንገድ’ እንሄዳለን። ይህ ባሪያ እኛ ያመጣነውን ኃጢአት (በደል) ይሸከማል።

^፯ ፤ ተጨነቀ ተሣቀየም አፉንም አልከፈተም፤ ለመታረድ እንደሚነዳ ጠቦት፥ በሸላቶቹም ፊት ዝም እንደሚል በግ፥ እንዲሁ አፉን አልከፈተም።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፯

አገልጋዩ ወደ ‘ለመታረድ’ እንደሚሄድ በግ ይሆናል። ግን አይቃወምም ወይም አፉን እንኳን አይከፍትም. ውስጥ አይተናል የአብርሃም ምልክት አንድ በግ በአብርሃም ልጅ ተተካ። ያ በግ – በግ – ታረደ። ኢየሱስም በዚያው ስፍራ ታረደ።ተራራ ሞሪያ = እየሩሳሌም). በፋሲካ በግ ሲታረድ አይተናል – ኢየሱስም ደግሞ በፋሲካ ታረደ.

ከመኖር ተቆረጠ

^፰ ፤ በማስጨነቅና በፍርድ ተወሰደ፤ ስለ ሕዝቤ ኃጢአት ተመትቶ ከሕያዋን ምድር እንደ ተወገደ ከትውልዱ ማን አስተዋለ?

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፰

ይህ አገልጋይመቁረጥ‘ከሕያዋን ምድር’። ዳንኤል የተጠቀመው ቃል ይህ ነው። ሲተነብይ ክርስቶስ ለእስራኤላውያን መሲሕ ሆኖ ከቀረበ በኋላ ምን እንደሚገጥመው። ኢሳያስ በዝርዝር ሲተነብይ ‘ተቆረጠ’ ማለት ‘ከሕያዋን ምድር ተቆረጠ’ ማለት ነው – ማለትም ሞት! ስለዚህ፣ በዚያ ጥሩ አርብ ኢየሱስ በድል አድራጊነት መግቢያው መሲህ ሆኖ ከቀረበ ከጥቂት ቀናት በኋላ በጥሬው ‘ከሕያዋን ምድር ተወግዶ’ ሞተ።

የቀብር ሥነ ሥርዓቱ አያዎ

ኢየሱስ እንደ ወንጀለኛ ተገድሎ ቢሞትም (‘ከክፉዎች ጋር መቃብር ተመድቦለታል’) የወንጌል ጸሐፊዎች እንደነገሩን የገዢው የሳንሄድሪን ባለ ጠጋ ሰው የአርማትያሱ ዮሴፍ የኢየሱስን አስከሬን ወስዶ በራሱ መቃብር ቀበረው። (የማቴዎስ ወንጌል ፳፯:፷) ኢየሱስ በጥሬው የፓራዶክሲካል ትንበያውን ሁለቱንም ጎኖች አሟልቷል – ምንም እንኳን ‘ከክፉዎች ጋር መቃብር የተመደበለት’ ቢሆንም ‘በሞቱ ከባለ ጠጎች ጋር’ ነበር።

የእግዚአብሔር እቅድ በዚህ ዉስጥ

^፲ ፤ እግዚአብሔርም በደዌ ያደቅቀው ዘንድ ፈከደ፤ ነፍሱን ስለ ኃጢአት መሥዋዕት ካደረገ በኋላ ዘሩን ያያል፥ ዕድሜውም ይረዝማል፥ የእግዚአብሔርም ፈቃድ በእጁ ይከናወናል።

 ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፲

ይህ አጠቃላይ የጭካኔ ሞት አንዳንድ አስከፊ አደጋ ወይም እድለኝነት አልነበረም። እሱን ለመጨፍለቅ “የእግዚአብሔር ፈቃድ” በግልጽ ነበር።

ግን ለምን?

መሥዋዕቱን የሚያቀርበው ሰው ያለ ነቀፋ እንዲቆይ በሙሴ የመሥዋዕት ሥርዓት ውስጥ የበግ ጠቦቶች ለኃጢአት መባ እንደሆኑ ሁሉ፣ የዚህ አገልጋይ ‘ሕይወት’ እንዲሁ የኃጢአትመባ’ነው።

ለማን ኃጢአት?

‘ብዙ አሕዛብ’ ‘የሚረጩ’ (ከላይ) እንደሚሆኑ ከግምት ውስጥ በማስገባት ‘በብዙ አሕዛብ’ ውስጥ ያሉ ሕዝቦች ኃጢአት ነው። እነዚያ ‘የዞሩ’ እና ‘የተሳሳቱ’ ናቸው። ኢሳያስ ስለ እኔ እና አንተ እያወራ ነው።
ከሞት በኋላ ሕይወት

ከሞት በኋላ ሕይወት

^፲፩ ፤ ከነፍሱ ድካም ብርሃን ያያል ደስም ይለዋል፤ ጻድቅ ባሪያዬም በእውቀቱ ብዙ ሰዎችን ያጸድቃል፥ ኃጢአታቸውን ይሰከማል።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፲፩

ምንም እንኳን የአገልጋዩ ማለፊያ አሰቃቂ ቢሆንም ፣ እዚህ ድምጽን ይለውጣል እና በጣም ብሩህ ተስፋ እና አልፎ ተርፎም አሸናፊ ይሆናል። ከዚህ አስከፊ መከራ በኋላ (ከሕያዋን ምድር ተቆርጦ ‘መቃብር’ ከተመደበ) በኋላ ይህ አገልጋይ ‘የሕይወትን ብርሃን’ ያያል።

ወደ ሕይወት ይመለሳል?! እኔ

ኢየሱስ ለትንሣኤው አስገዳጅ ሁኔታ ከመፍጠሩ ከ፯፻፶ ዓመታት በፊት ኢሳይያስ የማይቻል የሚመስሉትን ትንቢት ተናግሯል።

ተመልክቻለሁ የትንሣኤ ጉዳይ. እዚህ ተንብየዋል.

እናም ይህ አገልጋይ ‘የሕይወትን ብርሃን ሲያይ’ ብዙዎችን ‘ያጸድቃል’። ‘ማጽደቅ’ ‘ጽድቅን’ ከመስጠት ጋር አንድ ነው። አብርሃም ‘ተመሰከረ’ ወይም ‘ጽድቅ’ እንደተሰጠው አስታውስ. በተመሳሳይም ይህ አገልጋይ ጽድቅን ‘ለብዙዎች’ ያጸድቃል።

በታላላቆች መካከል ያለው ቅርስ

^፲፪፤ ስለዚህም እርሱ ብዙዎችን ይወርሳል፥ ከኃያላንም ጋር ምርኮን ይከፋፈላል፤ ነፍሱን ለሞት አሳልፎ ሰጥቶአልና፥ ከዓመፀኞችም ጋር ተቈጥሮአልና፤ እርሱ ግን የብዙ ሰዎችን ኃጢአት ተሸከመ፥ ስለ ዓመፀኞችም ማለደ።

 ትንቢተ ኢሳይያስ ፶፫:፲፪

የናዝሬቱ ኢየሱስ በታሪክ ውስጥ ከፍተኛ ተደማጭነት ካላቸው ታላላቅ ሰዎች መካከል አንዱ ነው። ነገር ግን፣ እንደሌሎች የታሪክ ታላላቅ ሰዎች፣ ኢየሱስ ኃያል ሠራዊት አልመራም ወይም ሰፊ መሬት አልያዘም። ታላቅ መጽሐፍ አልፃፈም ወይም አዲስ ፍልስፍና አላመጣም። ትልቅ ሀብት አላካበተም ወይም ድንቅ ሳይንሳዊ ግኝት ወይም የቴክኖሎጂ ግኝት አላደረገም። እንደሌሎች የታሪክ ታላላቅ ሰዎች፣ ኢየሱስ በመሰቀሉ እና ሰዎች ከሞቱ ጋር ያያይዙት የነበረውን ትሩፋቱን አድርጓል። ኢሳይያስ ይህን መደምደሚያ ካደረገው በላይ የሚመጣውን አገልጋይ ዓለም አቀፋዊ ውርስ የሚመጣበትን ምክንያት መተንበይ አይችልም።

የእግዚአብሔር የእጅ ሥራ የጣት አሻራዎች

የኢሳይያስ አገልጋይ ስለ ኢየሱስ የተናገረው ትንቢት በቀጥታ የሚያመለክተው የኢየሱስን መሰቀል እና ትንሣኤ ነው። ስለዚህ አንዳንድ ተቺዎች የወንጌል ጸሐፊዎች ታሪካቸውን የፈጠሩት ለዚህ አገልጋይ ምንባብ ‘ለመስማማት’ እንደሆነ ይናገራሉ። የኢሳይያስ መደምደሚያ ግን እነዚህን ተቺዎች ይቃወማል። መደምደሚያው እንደ ስቅለቱ እና ትንሳኤው ትንበያ አይደለም, ነገር ግን ከብዙ አመታት በኋላ ያለው ተጽእኖ ነው. ኢሳያስስ ምን ትንቢት ተናግሯል? ይህ አገልጋይ እንደ ወንጀለኛ ይሞታል፣ ግን አንድ ቀን ‘ከታላላቅ’ መካከል ይሆናል። የወንጌል ጸሐፊዎች ይህንን ክፍል ለወንጌል ትረካዎች ‘የሚስማማ’ ማድረግ አልቻሉም። ወንጌሎቹ የተጻፉት ኢየሱስ ከተሰቀለ ከጥቂት አሥርተ ዓመታት በኋላ ነው። በዚያን ጊዜ፣ የኢየሱስ ሞት የሚያሳድረው ተጽዕኖ አጠራጣሪ ነበር።

በዓለም እይታ፣ ወንጌሎች በሚጻፉበት ጊዜ ኢየሱስ አሁንም የተገደለ የአምልኮ ሥርዓት መሪ ነበር። አሁን ከ ፪ሺ ዓመታት በኋላ ተቀምጠናል እና የእሱን ሞት ተፅእኖ አይተናል እና በታሪክ ሂደት ውስጥ ይህ እንዴት ‘ትልቅ’ እንዳደረገው እንገነዘባለን። የወንጌል ጸሐፊዎች ይህን አስቀድሞ ሊያውቁት አይችሉም ነበር።

ነገር ግን ኢየሱስ ከመወለዱ ከ፯፻፶ ዓመታት በፊት ኢሳይያስ ይህን ትንቢት ተናግሯል። በተመሳሳይ፣ ዳዊት በመዝሙር ፳፪ ከኢየሱስ በፊት ከ፲፻ ዓመታት በፊት ተመሳሳይ የሆነ ነገር አድርጓል።

ብቸኛው ማብራሪያ እግዚአብሔር የገለጠለት ነው። ወደፊት የሚመጣውን ጊዜ ሊያውቅ የሚችለው እግዚአብሔር ብቻ ነው። ኢሳይያስ ይህንን እንደጻፈ እና እንደተጠበቀው ከሌሎቹ የኢየሱስ ትንቢቶች ጋር በመሆን በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የተራቀቁ ዓላማዎች የእርሱ መሆናቸውን የሚያሳይ ማስረጃ ነው። በላዩ ላይ የመለኮታዊ የእጅ ሥራ አሻራዎች አሉት።