ኢሳይያስ ምስሉን እንዴት እንደተጠቀመበት አይተናል ቅርንጫፍ. ከወደቀው የዳዊት ሥርወ መንግሥት ጥበብና ኃይል ያለው እርሱ እየመጣ ነው። ኤርምያስ ይህን በመግለጽ ተከታትሎታል። ቅርንጫፍ እግዚአብሔር (የብሉይ ኪዳን ስም ለእግዚአብሔር) ራሱ በመባል ይታወቃል።

ዘካርያስ ይቀጥላል ቅርንጫፍ

ነቢዩ ዘካርያስ የኖረው በ ፭፻፳ ዓክልበ. የአይሁድ ሕዝብ ከመጀመሪያው ወደ ባቢሎን ግዞት ወደ ኢየሩሳሌም ከተመለሱ በኋላ ነው። በዚያን ጊዜ፣ የአይሁድ ሕዝብ የፈረሰውን ቤተ መቅደሳቸውን መልሰው ይገነቡ ነበር። በዚያን ጊዜ ሊቀ ካህናት የሚባል ሰው ነበር። ኢያሱየካህናትንም ሥራ እንደገና ጀመረ። ነቢዩ ዘካርያስ የአይሁድን ሕዝብ በመምራት ከሥራ ባልደረባው ከሊቀ ካህኑ ኢያሱ ጋር ይተባበር ነበር። እግዚአብሔር በዘካርያስ በኩል ስለዚህ ኢያሱ የተናገረው እነሆ፡-

^፰ ታላቁ ካህን ኢያሱ ሆይ፥ ስማ፤ በፊትህም የሚቀመጡት ባልንጀሮችህ ለምልክት የሚሆኑ ሰዎች ናቸውና ይስሙ፤ እነሆ፥ እኔ ባሪያዬን ቍጥቋጥ አወጣለሁ።

^፱  በኢያሱ ፊት ያኖርሁት ድንጋይ እነሆ አለ፤ በአንዱ ድንጋይ ላይ ሰባት ዓይኖች አሉ፤ እነሆ፥ ቅርጹን እቀርጻለሁ፥ ይላል የሠራዊት ጌታ እግዚአብሔር፥ የዚያችንም ምድር በደል በአንድ ቀን አስወግዳለሁ።

ትንቢተ ዘካርያስ ፫:፰-፱

ቅርንጫፍ! ከ፪፻ ዓመታት በፊት በኢሳይያስ የጀመረው፣ ከ፷ ዓመታት በፊት በኤርምያስ የቀጠለው ዘካርያስ ‘ቅርንጫፍ’ የሚለውን በመቀጠል ቀጥሏል። እዚህ ቅርንጫፉ ‘አገልጋዬ’ ተብሎም ይጠራል. በሆነ መንገድ ሊቀ ካህናት ኢያሱ በኢየሩሳሌም በ ፶፻፳ ዓክልበ, የዘካርያስ ባልደረባ, የዚህ መምጣት ምሳሌያዊ ነበር ቅርንጫፍ.  ግን እንዴት? ‘በአንድ ቀን’ ኃጢአቶቹ በይሖዋ እንደሚወገዱ ይናገራል።

ይህ እንዴት ሊሆን ይችላል?

ቅርንጫፉ፡ ቄስ እና ንጉስን አንድ ማድረግ

ዘካርያስ በኋላ ላይ ያብራራል. ለመረዳት የካህናት እና የንጉሥ ሚናዎች በብሉይ ኪዳን በጥብቅ የተለያዩ መሆናቸውን ማወቅ አለብን። ከዳዊት ዘር ከነበሩት ነገሥታት መካከል አንዳቸውም ካህናት ሊሆኑ አይችሉም፣ ካህናቱም ነገሥታት ሊሆኑ አይችሉም። የካህኑ ተግባር በእግዚአብሔርና በሰዎች መካከል ለኃጢአት ስርየት የእንስሳትን መስዋዕት በማቅረብ በእግዚአብሔርና በሰው መካከል መደራደር ሲሆን የንጉሱም ተግባር ከዙፋኑ በፍትሐዊነት መግዛት ነው። ሁለቱም ወሳኝ ነበሩ; ሁለቱም የተለዩ ነበሩ። ሆኖም ዘካርያስ ወደፊት እንዲህ ሲል ጽፏል።

^፱  የእግዚአብሔርም ቃል ወደ እኔ እንዲህ ሲል መጣ።

^፲  ከባቢሎን ከመጡት ምርኮኞች ከሔልዳይና ከጦብያ ከዮዳኤም ውሰድ፤ በዚያም ቀን መጥተህ ወደ ሶፎንያስ ልጅ ወደ ኢዮስያስ ቤት ግባ።

^፲፩  ብርንና ወርቅን ከእነርሱ ውሰድ፥ አክሊሎችንም ሥራ፤ በታላቁም ካህን በኢዮሴዴቅ ልጅ በኢያሱ ራስ ላይ ድፋቸው፥

^፲፪ እንዲህም በለው። የሠራዊት ጌታ እግዚአብሔር እንዲህ ይላል። እነሆ፥ ስሙ ቍጥቋጥ የሚባል ሰው በስፍራው ይበቅላል፥ የእግዚአብሔርንም መቅደስ ይሠራል።

^፲፫ እርሱ የእግዚአብሔርን መቅደስ ይሠራል፥ ክብርንም ይሸከማል፥ በዙፋኑም ላይ ተቀምጦ ይነግሣል፤ በዙፋኑም ላይ ካህን ይሆናል፥ የሰላምም ምክር በሁለቱ መካከል ይሆናል።

ትንቢተ ዘካርያስ ፮:፱-፲፫

እዚህ፣ ከቀደሙት ሕጎች ሁሉ በተቃራኒ፣ በዘካርያስ ዘመን የነበረው ሊቀ ካህን (ኢያሱ) የንግሥና አክሊልን በምሳሌያዊ መንገድ ሊለብስ ነው። ቅርንጫፉ. ኢያሱ ‘ሊመጡ ያሉት ነገሮች ምሳሌ’ እንደነበር አስታውስ። ሊቀ ካህኑ ኢያሱ፣ የንግሥና አክሊልን በመግጠም የወደፊቱን የንጉሱን እና የካህኑን አንድነት አስቀድሞ አይቷል – በንጉሥ ዙፋን ላይ ያለ ካህን። በተጨማሪም ዘካርያስ ‘ኢያሱ’ የሚለው ስም እንደሆነ ጽፏል ቅርንጫፉ. ምን ማለት ነው?

ኢያሱ የሚለው ስም ኢየሱስ ነው

ይህንን ለመረዳት የብሉይ ኪዳንን የትርጉም ታሪክ መከለስ ያስፈልገናል። በ፪፻፶ ዓክልበ. የዕብራይስጥ ብሉይ ኪዳን ወደ ግሪክ ተተርጉሟል። ይህ ትርጉም ዛሬም ጥቅም ላይ ይውላል እና ይባላል ሴፕቱጀንት (ወይም ኤል ኤክስ ኤክስ ). ርዕሱ በዚህ የግሪክ ትርጉም ‘ክርስቶስ’ ለመጀመሪያ ጊዜ ጥቅም ላይ ውሏል‘ክርስቶስ መሲሕ የተቀባ በማድረግ። (ይህን መገምገም ይችላሉ እዚህ ).

በሥዕሉ ላይ እንደሚታየው ኢያሱ የዋናው የዕብራይስጥ ስም የእንግሊዝኛ ትርጉም ነው።  እሱም ‘ይሖዋ ያድናል’ የሚል ትርጉም ያለው የዕብራይስጥ የተለመደ ስም ነበር። ይህ (በኳድራንት #፩ የሚታየው) ዘካርያስ ‘ኢያሱ’ን በ፪፻፶ ዓክልበ. ብሉይ ኪዳን ወደ እንግሊዘኛ ሲተረጎም ወደ ‘ኢያሱ’ ተተርጉሟል (ከታችኛው ግማሽ ቁጥር ፫ ላይ ተለጠፈ)። በ፪፻፶ ዓክልበ. የ ኤል ኤክስ ኤክስ ተርጓሚዎችም በቋንቋ ፊደል ተጽፈዋል ብሉይ ኪዳንን ወደ ግሪክ ሲተረጉሙ። የግሪክ ትርጉማቸው ነበር። ትርጉሙ (ሩብ ቁጥር ፪) ስለዚህም ‘  ይሖዋ ‘ የብሉይ ኪዳን ተብሎ ይጠራ ነበር። ትርጉሙ በ ኤል ኤክስ ኤክስ . ኢየሱስ ተጠርቷል።   ይሖዋ  ሰዎች ሲያናግሩት፣ የአዲስ ኪዳን ጸሐፊዎች ግን የግሪክን አዲስ ኪዳን ሲጽፉ፣ የተለመዱትን ይጠቀሙ ነበር። ‘ኢየሱስ’ እሱን ለማመልከት የኤል ኤክስ ኤክስ. አዲስ ኪዳን ከግሪክ ወደ እንግሊዘኛ ሲተረጎም (#፪ -> #፫) ‘ኢሱስ’ የተተረጎመው (እንደገና) ወደ ታዋቂው እንግሊዝኛችን ‘ኢየሱስ’ (የታችኛው ግማሽ ቁጥር ፫ የሚል ስያሜ ተሰጥቶታል)። ስለዚህም ‘ኢየሱስ ኢያሱ’ የሚለው ስም ነው። ሁለቱም የአዲስ ኪዳን ኢየሱስ እና የ ፭፻፳ ዓክልበ ሊቀ ካህናት ኢያሱ ተጠርተዋል። ‘  ይሖዋ ‘ በአገራቸው ዕብራይስጥ. በግሪክ ሁለቱም ስሞች ነበሩ። ‘ኢሱስ’. የግሪክ ብሉይ ኪዳን ኤል ኤክስ ኤክስ አንባቢ ስሙን ያውቃል ትርጉሙ (ኢየሱስ) በብሉይ ኪዳን የታወቀ ስም ነው። ከስሙ ጀምሮ ግንኙነቱን ማየት ይከብደናል። ‘የሱስ’ እንደ አዲስ ይመስላል። ግን ስሙ የሱስ ብሉይ ኪዳን አቻ አለው – ኢያሱ።

የናዝሬቱ ኢየሱስ ቅርንጫፍ ነው።

አሁን የዘካርያስ ትንቢት ትርጉም አለው። ይህ በ ፭፻፳ ከክርስቶስ ልደት በፊት የተነገረ ትንቢት ነው። ስሙ የሚመጣው ቅርንጫፍ ይሆናል። ‘የሱስ’, በቀጥታ ወደ ናዝሬቱ ኢየሱስ እየጠቆምኩ ነው።

ይህ መምጣት የሱስእንደ ዘካርያስ የንጉሥ እና የካህናቱን ሚና አንድ ያደርጋል። ካህናቱ ያደረጉት ነገር ምንድን ነው? በሕዝቡ ስም ኃጢአትን ለማስተስረይ ለእግዚአብሔር መሥዋዕት አቀረቡ። ካህኑ የሕዝቡን ኃጢአት በመሥዋዕት ይሸፍን ነበር። በተመሳሳይ መልኩ የሚመጣው ቅርንጫፍየሱስ’ ይሖዋ ‘የዚችን ምድር ኃጢአት በአንድ ቀን እንዲያስወግድ’ መሥዋዕት ሊያቀርብ ነበር – ኢየሱስ ባቀረበበት ቀን። እሱ ራሱ እንደ መስዋዕትነት.

የናዝሬቱ ኢየሱስ ከወንጌል ውጪ በሰፊው ይታወቃል። አይሁዳዊው ታልሙድ፣ ጆሴፈስ እና ስለ ኢየሱስ ታሪክ ጸሐፊዎች ሁሉ፣ ወዳጅም ጠላትም፣ ሁልጊዜ እርሱን ‘ኢየሱስ’ ወይም ‘ክርስቶስ’ ይሉታል፣ ስለዚህም ስሙ በወንጌል ውስጥ አልተፈጠረም። ዘካርያስ ግን ስሙ ከመወለዱ ፭፻ ዓመታት በፊት ተንብዮአል።

ካህን ሆኖ አገልግሏል…

ይህ የሚመጣው ኢየሱስ፣ እንደ ዘካርያስ አባባል፣ የንጉሱን እና የካህኑን ሚና አንድ ያደርጋል። ካህናቱ ያደረጉት ነገር ምንድን ነው? በሕዝቡ ስም ኃጢአትን ለማስተስረይ ለእግዚአብሔር መሥዋዕት አቀረቡ። ካህኑ የሕዝቡን ኃጢአት በመሥዋዕት ይሸፍን ነበር። በተመሳሳይ፣ የሚመጣው ‘ኢየሱስ’ ቅርንጫፍ መስዋዕት ሊያመጣ ነበር ይህም ይሖዋ ‘የዚህን ምድር ኃጢአት በአንድ ቀን እንዲያስወግድ’ ነው። ይህ ቀን ኢየሱስ ራሱን መሥዋዕት አድርጎ ያቀረበበት ቀን ነው።

ክርስቶስ በመባል ይታወቃል

አሁን ደግሞ የናዝሬቱን ኢየሱስን ሕይወት አስብ። በእርግጠኝነት ንጉስ ነኝ ብሎ ነበር – ንጉሱ በእውነቱ። ይሄ ነው’ክርስቶስ‘ ማለት ነው። ነገር ግን በምድር ላይ በነበረበት ጊዜ ያደረገው ነገር ካህን ነው። የካህኑ ሥራ የአይሁድን ሕዝብ ወክሎ ተቀባይነት ያለው መሥዋዕት ማቅረብ ነበር። የኢየሱስ ሞት በጣም አስፈላጊ ነበር ፣ በእኛ ፈንታ ለእግዚአብሔር የቀረበ መባ ነበር።. ሞቱ ለአይሁዳዊው ብቻ ሳይሆን ለማንም ሰው ኃጢአትንና በደልን ያስተሰርያል። የምድሪቱ ኃጢአት ነበሩ። በጥሬው ዘካርያስ እንደተነበየው ‘በአንድ ቀን’ ተወግዷል – ኢየሱስ በሞተበት እና ለሁሉም ኃጢአቶች የከፈለበት ቀን። በሞቱ ጊዜ እንደ ካህን ሁሉንም መስፈርቶች አሟልቷል, ምንም እንኳን እሱ በአብዛኛው ‘ክርስቶስ’ ወይም ንጉስ በመባል ይታወቃል. ሁለቱን ሚናዎች አንድ ላይ አመጣ።

ቅርንጫፍ፣ ዳዊት ከጥንት ጀምሮ ‘ክርስቶስ’ ብሎ የጠራው ካህን-ንጉሥ ነው። ስሙም ከመወለዱ ፭፻ ዓመታት በፊት በዘካርያስ ተነግሯል።

ከዚያም ነቢያት ክርስቶስ መቼ እንደሚመጣ ተንብየዋል። ይህንን በቀጣይ እንመለከታለን።

ኢየሱስ ሥልጣኑን የሚጠራጠሩ ተቺዎች ነበሩት። ነፍሱን አስቀድሞ አይተውታል በማለት ከዚህ በፊት ወደነበሩት ነቢያት በመጠቆም ይመልስላቸዋል። ኢየሱስ የተናገራቸው አንድ ምሳሌ እዚህ አለ።

^፴፱ እናንተ በመጻሕፍት የዘላለም ሕይወት እንዳላችሁ ይመስላችኋልና እነርሱን ትመረምራላችሁ፤ እነርሱም ስለ እኔ የሚመሰክሩ ናቸው፤

የዮሐንስ ወንጌል ፭:፴፱

በሌላ አነጋገር፣ ኢየሱስ በብሉይ ኪዳን እንደተተነበየ ተናግሯል፣ እሱም ከእርሱ በፊት በመቶዎች ለሚቆጠሩ ዓመታት። የብሉይ ኪዳን ነቢያት እግዚአብሔር ጽሑፎቻቸውን በመንፈሱ አነሳስተዋል አሉ። ወደ ፊት በመቶዎች ለሚቆጠሩ ዓመታት ማንም ሰው በእርግጠኝነት ሊተነብይ ስለማይችል ኢየሱስ በእርግጥ የመጣው እንደ አምላክ ዕቅድ ነው ወይስ አይደለም የሚለውን ለማረጋገጥ ይህ ማስረጃ ነው ብሏል። እግዚአብሔር መኖሩን እና መናገሩን ለማየት ፈተና ነው። ይህንኑ ጥያቄ ለራሳችን እንድንመረምር እና እንድንመረምር ብሉይ ኪዳን ተዘጋጅቶልናል።

በመጀመሪያ አንዳንድ ግምገማ. የኢየሱስ መምጣት በብሉይ ኪዳን መጀመሪያ ላይ ፍንጭ ተሰጥቶ ነበር።. ያኔ የአብርሃምን መስዋዕትነት አይተናል ኢየሱስ የሚሠዋበትን ቦታ አስቀድሞ ተናግሯል። እና ፋሲካ በዓመቱ እንደሚፈጸም ትንቢት ተናግሯል።. ያንን አይተናል መዝሙር ፪ ‘ክርስቶስ’ የሚለው የማዕረግ ስም ስለ መጪው ንጉሥ ትንቢት የሚናገርበት ቦታ ነበር።. ግን በዚህ አላበቃም። ሌሎች ርዕሶችን እና ጭብጦችን በመጠቀም የወደፊቱን በመመልከት ብዙ ተጽፏል። ኢሳይያስ (፯፻፶ ዓክልበ.) በኋላ የብሉይ ኪዳን መጻሕፍት ያዳበሩትን ጭብጥ ጀመረ – የሚመጣው ቅርንጫፍ.

ኢሳያስ እና ቅርንጫፍ

ከታች ያለው ምስል ኢሳይያስን ከሌሎች የብሉይ ኪዳን ጸሐፍት ጋር በታሪካዊ የጊዜ መስመር ያሳያል።

የኢሳይያስ መጽሐፍ የተጻፈው በዳዊት ንጉሣዊ ሥርወ መንግሥት ዘመን (፩ሺ– ፮፻ ዓክልበ.) መሆኑን ከግዜ መስመር ታያላችሁ። በዚያን ጊዜ (ከ ፯፻፶ ዓክልበ. ግድም) ሥርወ መንግሥትና መንግሥቱ ተበላሽተዋል። ኢሳይያስ ነገሥታቱ ወደ አምላክ እንዲመለሱና የሙሴን ሕግ አሠራርና መንፈስ እንዲመልሱ ተማጽኗል። ኢሳይያስ ግን እስራኤላውያን ንስሐ እንደማይገቡ ስለሚያውቅ እርሷ እንደምትጠፋና የንጉሣዊው ሥርወ መንግሥት እንደሚያከትም ተንብዮአል።

ለንጉሣዊው ሥርወ መንግሥት ልዩ ዘይቤን ወይም ምስልን እንደ ትልቅ ዛፍ በመሳል ተጠቀመ። ይህ ዛፍ ከሥሩ የንጉሥ ዳዊት አባት እሴይ ነበረው። በእሴይ ሥርወ መንግሥት የተጀመረው በዳዊት ነው፣ እና ከተተኪው ሰሎሞን፣ ዛፉ ማደግ እና ማደግ ቀጠለ።

መጀመሪያ ዛፍ…ከዛ ጉቶ…ከዚያም ቅርንጫፍ

ኢሳይያስ ይህ ‘ዛፍ’ ሥርወ መንግሥት በቅርቡ እንደሚቆረጥ እና ወደ ጉቶ እንደሚቀንስ ጽፏል። የዛፉን ምስል እንዴት እንደጀመረ እነሆ ወደ ጉቶ እና ቅርንጫፍ እንቆቅልሽነት የተቀየረው።

ከእሴይ ግንድ በትር ይወጣል፥ ከሥሩም ቍጥቋጥ ያፈራል።

^፪ የእግዚአብሔር መንፈስ፥ የጥበብና የማስተዋል መንፈስ፥ የምክርና የኃይል መንፈስ፥ የእውቀትና እግዚአብሔርን የመፍራት መንፈስ ያርፍበታል።

ትንቢተ ኢሳይያስ ፲፩ : ፩ – ፪

የዚህ ‘ዛፍ’ መቆረጥ የተከሰተው ከኢሳይያስ ከ ፩፭፻ ዓመታት በኋላ ማለትም በ ፮፻ ዓ.ዓ አካባቢ፣ ባቢሎናውያን ኢየሩሳሌምን ድል አድርገው ሕዝቦቿንና ንጉሦቿን በምርኮ ወደ ባቢሎን በወሰዱ ጊዜ (ከላይ ባለው የጊዜ ሰሌዳ ላይ ያለው የቀይ ዘመን)። እሴይ የንጉሥ ዳዊት አባት ሲሆን የዳዊት ሥርወ መንግሥት ሥርም እንዲሁ ነው። ስለዚህ ‘የእሴይ ግንድ’ ለሚመጣው የዳዊት ሥርወ መንግሥት መፍረስ ምሳሌ ነበር።

ቅርንጫፉ፡- ከዳዊት የመጣ ጥበብ ያለው እርሱ ነው።

ነገር ግን ይህ ትንቢትም ተመልክቷል። ተጨማሪ ነገሥታቱን ከመቁረጥ ይልቅ ወደፊት። ኢሳይያስ ‘ጉቶው’ የሞተ ቢመስልም (ጉቶው እንደሚመስለው) አንድ ቀን ወደፊት በሩቅ እንደሚተኮስ ተንብዮአል። ቅርንጫፉከዛፍ ጉቶ ውስጥ ቡቃያ እንደሚበቅል ሁሉ ከዛም ጉቶ ይወጣል። ይህ ቅርንጫፍ እንደ ሀ ‘እሱ’ ስለዚህ ኢሳይያስ ስለ አንድ የተወሰነ ሰው እየተናገረ ነው፣ ከዳዊት ዘር የሚመጣው ሥርወ መንግሥት ይቆረጣል። ይህ ሰው የጥበብ፣ የኀይል እና የእውቀት ባህሪያት ይኖረዋል፣ የእግዚአብሔር መንፈስ በእርሱ ላይ የሚያርፍ ያህል ይሆናል።

ኢየሱስ… ጥበብ ያለው ከዳዊት የመጣ ነው።

እሴይና ዳዊት ቅድመ አያቶቹ ስለነበሩ ኢየሱስ ‘ከእሴይ ግንድ’ ለመምጣት ከሚሰጠው መስፈርት ጋር ይስማማል። ኢየሱስን በጣም ያልተለመደ የሚያደርገው ያለው ጥበብና ማስተዋል ነው። ከተቃዋሚዎችና ከደቀመዛሙርት ጋር በሚገናኝበት ጊዜ ብልህነቱ፣ ጨዋነቱ እና አስተዋይነቱ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ሁለቱንም ተቺዎችን እና ተከታዮችን ማስደመሙን ቀጥሏል። በወንጌል ውስጥ ያለው ኃይል በተአምራት አይካድም። አንድ ሰው እነሱን ላለማመን ሊመርጥ ይችላል; ነገር ግን አንድ ሰው እነሱን ችላ ማለት አይችልም. ኢየሱስ ኢሳይያስ አንድ ቀን ከዚህ እንደሚመጣ የተነበየውን ልዩ ጥበብና ኃይል የማግኘቱ ባሕርይ ተስማሚ ነው። ቅርንጫፍ.

ኤርምያስ እና ቅርንጫፍ

ኢሳያስ በታሪክ እንደተቀመጠው ምልክት ነው። ግን በዚህ አላበቃም። የእሱ ምልክት ከብዙ ምልክቶች የመጀመሪያው ብቻ ነው። ኤርምያስ ከኢሳይያስ በኋላ ፩፭፻ ዓመት ገደማ የኖረው፣ የዳዊት ሥርወ መንግሥት በዓይኑ እያየ ሲቆረጥ እንዲህ ሲል ጽፏል።

^፭ እነሆ፥ ለዳዊት ጻድቅ ቍጥቋጥ የማስነሣበት ዘመን ይመጣል፥ ይላል እግዚአብሔር፥ እርሱም እንደ ንጉሥ ይነግሣል፥ ይከናወንለታልም፥ በምድርም ፍርድንና ጽድቅን ያደርጋል።

^፮ በዘመኑም ይሁዳ ይድናል እስራኤልም ተዘልሎ ይቀመጣል፥ የሚጠራበትም ስም። እግዚአብሔር ጽድቃችን ተብሎ ነው።

ትንቢተ ኤርምያስ ፳፫:፭-፮

ኤርሚያስ በ ቅርንጫፍ ከ ፩፭፻ ዓመታት በፊት በኢሳይያስ የጀመረው የዳዊት ሥርወ መንግሥት ጭብጥ። ቅርንጫፍ የሚነግሥ ንጉሥ ይሆናል። ግን ይህ ነው። በትክክል ምንድን መዝሙረ ዳዊት ፪ ስለ መምጣት ትንቢት ተናግሯል። የእግዚአብሔር ልጅ/ክርስቶስ/መሲሑ. ሊሆን ይችላል ቅርንጫፍ የእግዚአብሔር ልጅስ አንድ ናቸው?

ቅርንጫፍ፡- እግዚአብሔር ጽድቃችን

ግን ይህ ምንድን ነው ቅርንጫፍ መጠራት? እርሱ ‘ጌታ’ ተብሎ ይጠራል እርሱም ደግሞ ‘የእኛ’ ይሆናል (ይህም እኛ ሰዎች) ጽድቅ. እንዳየነው ከአብርሃም ጋር፣ የሰዎች ችግር ይህ ነው። እኛ ‘ሙሰኞች ነን’ስለዚህ ‘ጽድቅ’ ያስፈልገናል። እዚህ ላይ፣ ቅርንጫፉን ስንገልጽ፣ በኤርምያስ ወደፊት የሚኖሩ ሰዎች የሚያስፈልጋቸውን ነገር እንደሚያገኙ ፍንጭ እናያለን። ‘ጽድቅ’ በጌታ – ያህዌ ራሱ (ያህዌህ በብሉይ ኪዳን የእግዚአብሔር ስም ነው)። ግን ይህ እንዴት ይደረጋል? ዘካርያስ በዚህ ጭብጥ ላይ የበለጠ ሲያዳብር ተጨማሪ ዝርዝሮችን ሞልቶልናል። የሚመጣው ቅርንጫፍ፣ እንኳን መተንበይ ስሙ የኢየሱስ – ቀጥሎ የምንመለከተው.

የሙሴ በረከቶች እና እርግማኖች በዘዳግም ውስጥ

ሙሴ የኖረው ከ፫ ሺ ፭፻ ዓመታት በፊት ሲሆን የመጀመሪያዎቹን አምስት የመጽሐፍ ቅዱስ መጻሕፍት ጽፏል – ቡይኟንታቱክ ወይም ቶራ በመባል ይታወቃል ። . ዘዳግም የተባለው አምስተኛው መጽሃፉ ከመሞቱ በፊት የተነገሩትን የመጨረሻ አዋጆች ይዟል። እነዚህ ለእስራኤላውያን – ለአይሁዶች የእርሱ በረከቶች ነበሩ, ግን ደግሞ እርግማኖቹ ናቸው. ሙሴ እነዚህ በረከቶችና እርግማኖች ታሪክን እንደሚቀርጹና በአይሁዶች ብቻ ሳይሆን በሌሎችም ብሔራት ሁሉ ትኩረት ሊሰጣቸው እንደሚገባ ጽፏል። ስለዚህ ይህ የተጻፈው ለእርስዎ እና ለእኔ እንድናስብበት ነው። ፍፁም በረከቶች እና እርግማኖች እዚ ናቸው። ዋና ዋና ነጥቦቹን ከዚህ በታች አጠቃልላለሁ።

የሙሴ በረከቶች

ሙሴ የጀመረው እስራኤላውያን ሕጉን ቢታዘዙ የሚያገኟቸውን በረከቶች በመግለጽ ነው። ሕጉ ቀደም ባሉት መጻሕፍት ውስጥ ተሰጥቷል እና አሥርቱን ትእዛዛት ያካትታል. በረከቶቹ ከእግዚአብሔር የመጡ ነበሩ እና ሁሉም ህዝቦች የእርሱን በረከቶች እስኪያውቁ ድረስ ታላቅ ይሆናሉ። የእነዚህ በረከቶች ውጤት የሚከተለው ይሆናል-

^፲  የምድር አሕዛብም ሁሉ የእግዚአብሔር ስም በአንተ ላይ እንደ ተጠራ አይተው ይፈሩሃል።

ኦሪት ዘዳግም ፳፰: ፲

… እና እርግማኖቹ

ነገር ግን፣ እስራኤላውያን ትእዛዙን ካልታዘዙ በረከቱን የሚያንፀባርቁ እርግማኖች ይቀበላሉ። እነዚህ እርግማኖች በዙሪያው ባሉ ብሔራት ዘንድ ይታያሉ፡-

^፴፯ እግዚአብሔርም በሚያገባህ በአሕዛብ መካከል ሁሉ ድንጋጤ ምሳሌም ተረትም ትሆናለህ።

ኦሪት ዘዳግም ፳፰: ፴፯

እርግማኑም በታሪክ ይዘልቃል።

^፵፮ በአንተም በልጅ ልጅህም ላይ ለዘላለም ለምልክትና ለድንቅ ይሆናሉ።

ኦሪት ዘዳግም ፳፰:፵፮

እግዚአብሔር ግን ከሁሉ የከፋው የእርግማኑ ክፍል ከሌሎች ብሔራት እንደሚመጣ አስጠንቅቋል።

^፵፱ እግዚአብሔር ንስር እንደሚበር ፈጣን ሕዝብ ከሩቅ ከምድር ዳር ያመጣብሃል። አንደበቱን የማትረዳው ሕዝብ;፤

^፶ እግዚአብሔር ቋንቋቸውን የማታውቀውን፥ ፊታቸው የደነደነውን፥ ሽማግሌውንም የማያፍሩትን፥ ሕፃኑንም የማይምሩትን ሕዝብ ንስር እንደሚበርር ከሩቅ አገር ከምድር ዳር ያመጣብሃል።

^፶፩  እስክትጠፋ ድረስ የከብትህን ፍሬ የምድርህንም ፍሬ ይበላሉ፤ እስኪያጠፉህም ድረስ እህልን የወይንም ጠጅ ዘይትንም የላምህንና የበግህን ርቢ አይተዉልህም።

^፶፪ በአገርህ ሁሉ ያሉ፥ ትታመንባቸው የነበሩ፥ የረዘሙ የጸኑም ቅጥሮች እስኪፈርሱ ድረስ፥ በከተሞችህ ደጆች ሁሉ ከብበው ያስጭንቁሃል፤ አምላክህም እግዚአብሔር በሰጠህ ምድር ሁሉ በደጆች ሁሉ ከብበው ያስጨንቁሃል።

ኦሪት ዘዳግም ፳፰ : ፵፱ – ፶፪

ከመጥፎ ወደ ባሰ ይሄድ ነበር።

፷፫ … ትወርሱአትም ዘንድ ከምትገቡባት ምድር ትነቀላላችሁ።

፷፬  እግዚአብሔርም ከምድር ዳር እስከ ዳርቻዋ ድረስ ወዳሉ አሕዛብ ሁሉ ይበትንሃል. …

፷፭ በእነዚያም አሕዛብ መካከል ዕረፍት አታገኝም፥ ለእግርህም ጫማ ማረፊያ አይሆንም፤ በዚያም እግዚአብሔር ተንቀጥቃጭ ልብ፥ ፈዛዛ ዓይን፥ ደካማም ነፍስ ያመጣብሃል።

ኦሪት ዘዳግም ፳፰ : ፷፫ – ፷፭

እነዚህ በረከቶች እና እርግማኖች በእግዚአብሔር እና በእስራኤላውያን መካከል ባለው ቃል ኪዳን (ስምምነት) የተመሰረቱ ናቸው፡-

፲፫ ይኸውም ዛሬ ለእርሱ ሕዝብ አድርጎ ያስነሣህ ዘንድ፥ እርሱም ለአንተ እንደ ተናገረ ለአባቶችህም ለአብርሃምና ለይስሐቅ ለያዕቆብም እንደ ማለ አምላክ ይሆንልህ ዘንድ፥ አምላክህ እግዚአብሔር ከአንተ ጋር ዛሬ በሚያደርገው ቃል ኪዳን ትገባ ዘንድና የአምላክህን የእግዚአብሔርን መሐላ ትሰማ ዘንድ ነው።

፲፬ እኔም ይህን ቃል ኪዳንና ይህን መሐላ የማደርገው ከእናንተ ጋር ብቻ አይደለም፤

፲፭ ነገር ግን ዛሬ በአምላካችን በእግዚአብሔር ፊት ከእኛ ጋር በዚህ ከሚቆም ሰው ጋር፥ ዛሬም ከእኛ ጋር በዚህ ከሌለ ሰው ጋር ነው እንጂ፤

ኦሪት ዘዳግም ፳፱ : ፲፭ – ፲፮

በሌላ አነጋገር ይህ ቃል ኪዳን በልጆች ወይም በመጪው ትውልድ ላይ የሚጸና ይሆናል። በእርግጥ ይህ ቃል ኪዳን በወደፊት ትውልዶች ላይ ተመርቷል – በእስራኤላውያንም ሆነ በባዕዳን።

፳፪ ከዚያም በኋላ የሚነሣ ትውልድ ከእናንተም በኋላ የሚሆኑ ልጆቻችሁ ከሩቅ አገርም የሚመጣ እንግዳ፥ የዚህን አገር መቅሠፍት፥ እግዚአብሔርም በእርስዋ ያደረገውን ሥቃይዋን፥

፳፫ ምድርም በሁለንተናዋ ዲንና ጨው መቃጠልም እንደ ሆነባት፥ እንዳትዘራም እንዳታበቅልም፥ ማናቸውም ሣርና ልምላሜም እንዳይወጣባት፥ እግዚአብሔር በቍጣውና በመዓቱ እንደ ገለባበጣቸው እንደ ሰዶምና ገሞራ እንደ አዳማና እንደ ሲባዮ እንደ ሆነች ባዩ ጊዜ፥

መልሱም ይሆናል፡-

፳፭ ሰዎችም እንዲህ ይላሉ። የአባቶቻቸው አምላክ እግዚአብሔር ከግብፅ ምድር ባወጣቸው ጊዜ ከእነርሱ ጋር ያደረገውን ቃል ኪዳን ስለተዉ፥

፳፯ ስለዚህ በዚህ መጽሐፍ የተጻፈውን መርገም ሁሉ ያወርድባት ዘንድ የእግዚአብሔር ቍጣ በዚህች ምድር ነደደ፤

ኦሪት ዘዳግም ፳፱:፳፪-፳፫, ፳፭, ፳፯

በረከቶቹ እና እርግማኑ ተፈጽመዋል?

ስለነሱ ምንም ገለልተኛ ነገር የለም. በረከቶቹ አስደሳች ነበሩ፣ እርግማኑ ግን በጣም ከባድ ነበር። ይሁን እንጂ ልንጠይቀው የምንችለው በጣም አስፈላጊው ጥያቄ ‘ተከሰቱ?’ መልሱን ለማግኘት አስቸጋሪ አይደለም. አብዛኛው የብሉይ ኪዳን የእስራኤላውያን ታሪክ መዝገብ ነው እና ከዚያ በታሪካቸው የሚሆነውን ማየት እንችላለን። በተጨማሪም ከብሉይ ኪዳን ውጭ ያሉ የአይሁድ ታሪክ ጸሐፊዎች እንደ ጆሴፈስ ፣ የግሬኮ-ሮማውያን ታሪክ ጸሐፊዎች እንደ ታሲተስ እና ብዙ የአርኪኦሎጂ ሀውልቶችን አግኝተናል። እነዚህ ሁሉ ምንጮች ተስማምተው ስለ እስራኤላውያን ወይም የአይሁድ ታሪክ አንድ ወጥ የሆነ ሥዕል ይሳሉ። የጊዜ መስመርን በመገንባት የተሰጠው የዚህ ታሪክ ማጠቃለያ እዚህ ተሰጥቷል ። አንብበው የሙሴ እርግማን እንደ ተፈጸመ ለራስህ ገምግም።

የሙሴ በረከቶች እና እርግማኖች መደምደሚያ

ነገር ግን ይህ የሙሴ የስንብት ንግግር በእርግማን ብቻ አላበቃም። ቀጠለ። ሙሴ የመጨረሻ ንግግሩን የሰጠው በዚህ መንገድ ነው።

እንዲህም ይሆናል፤ እኔ በፊትህ ያኖርሁት ይህ ነገር ሁሉ፥ በረከቱና መርገሙ፥ በወረደብህ ጊዜ፥ አምላክህም እግዚአብሔር በሚበትንህ በአሕዛብ ሁሉ መካከል ሆነህ በልብህ ባሰብኸው ጊዜ፥

^፪ ወደ አምላክህም ወደ እግዚአብሔር ተመልሰህ እኔ ዛሬ እንደማዝዝህ ሁሉ አንተና ልጆችህ በፍጹም ልብና በፍጹም ነፍስ ለቃሉ በታዘዝህ ጊዜ፥

^፫ አምላክህ እግዚአብሔር ምርኮህን ይመልሳል ይራራልህማል፤ አምላክህም እግዚአብሔር አንተን ከበተነበት ከአሕዛብ ሁሉ መካከል መልሶ ይሰበስብሃል።

^፬  ሰዎችህም እስከ ሰማይ ዳርቻ ድረስ ፈልሰው እንደ ሆነ አምላክህ እግዚአብሔር ከዚያ ይሰበስብሃል፥ ከዚያም ያመጣሃል።

^፭አባቶችህም ወደ ወረሱአት ምድር አምላክህ እግዚአብሔር ያጋባሃል፥ ትወርሳትማለህ፤ መልካምም ያደርግልሃል፥ ከአባቶችህም ይልቅ ያበዛሃል።

ኦሪት ዘዳግም ፴: ፩ – ፭

ከሙሴ በኋላ፣ በብሉይ ኪዳን ውስጥ ያሉ ተከታታይ ጸሐፍት በመጀመሪያ የተናገረውን በዚህ ተስፋ ቀጠሉ – ከእርግማኑ በኋላ ተሃድሶ እንደሚኖር። ሕዝቅኤል የሞቱትን ዞምቢዎች ወደ ሕይወት በመምጣት ስለ እኛ ግልጽ የሆነ ሥዕል ይሥላል። እነዚህ በኋላ ላይ ያሉ ጸሐፊዎች ደፋር፣ አስጨናቂ እና ዝርዝር ትንበያ ሰጥተዋል። አንድ ላይ ሆነው ዛሬ እየተፈጸሙ ያሉ አስደናቂ ትንበያዎችን ያደርጋሉ።

አብርሃምም ከሞተ በኋላ ዘሩ እስራኤላውያን ተባሉ ። ከ ፭፻ ዓመታት በኋላ ትልቅ ነገድ ሆነዋል። ነገር ግን የግብፃውያን ባሪያዎች ሆነዋል።

ዘፀአት

የእስራኤል መሪ ሙሴ ነው። አምላክ ሙሴን ወደ ግብጹ ፈርዖን ሄዶ እስራኤላውያንን ከባርነት እንዲያወጣ እንዲጠይቅ ነግሮት ነበር። ይህ በፈርዖን እና በሙሴ መካከል በፈርዖን እና በግብፃውያን ላይ ዘጠኝ መቅሰፍቶችን አስከተለ። ያም ሆኖ ፈርዖን እስራኤላውያንን ነፃ ለመልቀቅ አልተስማማም ነበር ስለዚህም እግዚአብሔር ገዳይ ፲ኛ መቅሰፍት ያመጣል። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የ ፲ ኛው መቅሰፍት ሙሉ ዘገባ እዚ ተገናኝቷል .

፲ኛው መቅሰፍት በምድሪቱ ላይ ያለ የበኩር ልጅ ሁሉ በዚያች ሌሊት በእግዚአብሔር መልአክ ሞት ይሞታል – በግ ከተሠዋበትና ደሙም በዚያ ቤት መቃኖች ላይ ከተቀባበት ቤት ከቀሩት በስተቀር። ፈርዖን ካልታዘዘ የበኩር ልጁና የዙፋኑ ወራሽ ይሞታል። በግብፅ ውስጥ በግ ያልሰዋ ደሙንም በበሩ መቃን ላይ ያልቀባ ቤት ሁሉ የበኩር ልጅ ያጣል። ስለዚህ ግብፅ ብሔራዊ አደጋ ገጠማት።

በግ በተሰዋበት እና ደሙ በበሩ ላይ በተቀባባቸው እስራኤላውያን (እና ግብፃውያን) ቤቶች የተስፋው ቃል ሁሉም ሰው እንደሚድን ነው። የሞት መልአክ ያንን ቤት ያልፋል ። ስለዚህ ይህ ቀን ፋሲካ ተባለ ።

ፋሲካ – ለማን ምልክት?

ሰዎች በበሩ ላይ ያለው ደም ለሞት መልአክ ብቻ እንደሆነ ያስባሉ. ይሁን እንጂ መጽሐፍ ቅዱስ ምን እንደሚል ልብ በል።

^፲፫ ደሙም ባላችሁበት ቤቶች ምልክት ይሆንላችኋል፤ ደሙንም ባየሁ ጊዜ ከእናንተ አልፋለሁ፤ እኔም የግብፅን አገር በመታሁ ጊዜ መቅሰፍቱ ለጥፋት አይመጣባችሁም።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪:፲፫

እግዚአብሔር ደሙን በበሩ ላይ ቢፈልግም ቢያየውም ሞት ቢያልፍም ደሙ ለእርሱ ምልክት አልነበረም። ደሙ ‘ምልክት ነበር’ ይላል – እኔና አንተን ጨምሮ።

ግን ምልክቱ እንዴት ነው? ይህ ከሆነ በኋላ እግዚአብሔር እንዲህ ብለው አዘዛቸው።

^፲፯  ባሉአችሁ ጊዜ፥ እናንተ። በግብፅ አገር በእስራኤል ልጆች ቤቶች ላይ አልፎ ግብፃዊያንን በመታ ጊዜ፥ ቤቶቻችንን ያዳነ የእግዚአብሔር የማለፉ መሥዋዕት ይህች ናት ትሉአቸዋላችሁ።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪ :፲፯

አስደናቂው የፋሲካ አቆጣጠር

በእውነቱ በዚህ ታሪክ መጀመሪያ ላይ ይህ ፲ኛ መቅሰፍት የጥንት እስራኤላውያን (የአይሁድ) አቆጣጠር እንደጀመረ እንመለከታለን።

እግዚአብሔርም በግብፅ አገር ሙሴንና አሮንን እንዲህ ብሎ ተናገራቸው።

^፪ ይህ ወር የወሮች መጀመሪያ ይሁናችሁ፤ የዓመቱም መጀመሪያ ወር ይሁናችሁ።

ኦሪት ዘጸአት ፲፪ : ፩ – ፪

ከዚህ ጊዜ ጀምሮ እስራኤላውያን በየአመቱ በተመሳሳይ ቀን ፋሲካን የሚያከብሩበትን የቀን መቁጠሪያ ጀመሩ። ለ ፫ ሺ ፭፻ ዓመታት የአይሁድ ሰዎች ቅድመ አያቶቻቸው ከሞት እንዴት እንደዳኑ ለማስታወስ በየዓመቱ ፋሲካን ሲያከብሩ ኖረዋል። የአይሁድ የቀን መቁጠሪያ ዓመት ከምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር ትንሽ የተለየ ስለሆነ የፋሲካ ቀን በምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር በየዓመቱ ይንቀሳቀሳል።

ኢየሱስ እና ፋሲካ

በታሪክ ውስጥ የፋሲካን በዓላት ከተከተልን አንድ አስደናቂ ነገር እንገነዘባለን። የኢየሱስ መታሰር እና የፍርድ ሂደት ሲከሰት አስተውል፡-

፳፰ኢየሱስንምከቀያፋወደገዡግቢወሰዱት፤ማለዳምነበረ፤እነርሱምየፋሲካበግይበሉዘንድእንጂእንዳይረክሱወደገዡግቢአልገቡም።

፵፱ነገርግንበፋሲካአንድልፈታላችሁልማድአላችሁ፤እንግዲህየአይሁድንንጉሥልፈታላችሁትወዳላችሁን? አላቸው።

፵ ሁሉምደግመውበርባንንእንጂይህንአይደለምእያሉጮኹበርባንግንወንበዴነበረ?

የዮሐንስ ወንጌል ፲፰ : ፳፰ , ፴፱ – ፵

ኢየሱስ ተይዞ የተገደለው በአይሁድ የዘመን አቆጣጠር በፋሲካ ፋሲካ ነው – በቤተሰብ ቀን ሁሉም አይሁዶች በ፩ ሺ ፭፻ ዓክልበ ሞት ማለፍን ያስከተለውን በግ ለማሰብ በግ እየሠዉ ነበር። ከአብርሃም መስዋዕትነት አስታውስ ፣ ከኢየሱስ የማዕረግ ስሞች አንዱ፡-

^፳፱ በነገው ዮሐንስ ኢየሱስን ወደ እርሱ ሲመጣ አይቶ እንዲህ አለ። እነሆ የዓለምን ኃጢአት የሚያስወግድ የእግዚአብሔር በግ።

የዮሐንስ ወንጌል ፩:፳፱

‘የእግዚአብሔር በግ’ ኢየሱስ የተሠዋው በዚያን ጊዜ በሕይወት ያሉ አይሁዳውያን በሙሉ የቀን መቁጠሪያቸው የጀመረበትን የመጀመሪያ ፋሲካ ለማሰብ በግ እየሠዋ በነበረበት በጣም ተመሳሳይ ቀን ነው። ለዚህም ነው የአይሁድ ፋሲካ ከፋሲካ ጋር በተመሳሳይ ጊዜ ይከሰታል. ፋሲካ የኢየሱስን ሞት ለማስታወስ ነው እና ያ በፋሲካ ላይ ስለተከሰተ ፋሲካ እና ፋሲካ አብረው ይከሰታሉ። (የምዕራቡ ዓለም አቆጣጠር የተለየ ስለሆነ በአንድ ቀን ውስጥ አይደሉም, ግን አብዛኛውን ጊዜ በአንድ ሳምንት ውስጥ).

ምልክቶች, በሁሉም ቦታ ምልክቶች ናቸው

ደሙ ለእግዚአብሔር ብቻ ሳይሆን ለእኛም ምልክት የሆነውን በሙሴ ዘመን የነበረውን የመጀመሪያውን ፋሲካ አስቡበት። እነዚህን ምልክቶች ግምት ውስጥ በማስገባት ምን ምልክቶች እንደሚሠሩ ያስቡ .

“የራስ ቅል እና አጥንት” ምልክት ስናይ ሞት እና አደጋን እንድናስብ ያደርገናል . የ ‘ወርቃማው ቅስቶች’ ምልክት ስለ ማክዶናልድስ እንድናስብ ያደርገናል . በናዳል ባንዳ ላይ ያለው ‘√’ የኒ ምልክት ነው ። ናዳል ላይ ይህን ስናይ ናይክ እንድናስብባቸው ይፈልጋል። ምልክቶች የሚሠሩት አስተሳሰባችንን ወደ ምልክቱ ሳይሆን ወደሚያመለክተው ነገር ነው ።

እግዚአብሔር ለሙሴ እንደነገረው የመጀመሪያው የፋሲካ ደም ምልክት ነው. ታዲያ እግዚአብሔር በዚህ ምልክት ምን አመለከተ? ኢየሱስ ‘የእግዚአብሔር በግ’ በሆነበት ቀን የሚሠዋው የበግ ጠቦቶች አስደናቂ ጊዜ፣ ይህ የኢየሱስን መስዋዕትነት የሚያመለክት ምልክት ነው ።

ሁለት ምልክቶች – ቦታ እና ቀን መጠቆም

ስለ እኔ እዚህ በስዕላዊ መግለጫው ላይ እንዳሳየሁት በአዕምሯችን ውስጥ ይሠራል.

ምልክቱ ስለ ኢየሱስ መስዋዕትነት እንድናስብ ለማመልከት ነው። በመጀመሪያው ፋሲካ የበግ ጠቦቶች ይሠዉ ነበር ደሙም የተቀባ ሞት በሕዝብ ላይ እንዲያልፍ . ኢየሱስን የሚያመለክተው ይህ ምልክት ‘የእግዚአብሔር በግ’ እንዲሁ እንደተሰዋ እና ደሙ እንደፈሰሰ ሞት በእኛ ላይ እንዲያልፍ ሊነግረን ነው።

ጋር የአብርሃም መስዋዕት ቦታው አውራ በግ የሞተበት ይስሐቅ መኖር ይችል ዘንድ የሞሪያ ተራራ ነበር – ከ ፪ ሺ ዓመታት በኋላ ኢየሱስ የተሠዋበት ተመሳሳይ ቦታ። ይህ የተሰጠው ወደ አካባቢው በማመልከት የመሥዋዕቱን ትርጉም ‘ለመመልከት’ ነው ። ፋሲካም የኢየሱስን መስዋዕትነት እያመለከተ ነው ነገር ግን የተለየ ምልክት በመጠቀም – የቀን መቁጠሪያውን ቀን በመጠቆም – በመጀመሪያው ፋሲካ የጀመረው የቀን መቁጠሪያ . በሁለት የተለያዩ መንገዶች በብሉይ ኪዳን ውስጥ በጣም አስፈላጊ የሆኑት ታሪኮች በቀጥታ የተሠዋውን በግ በመጠቀም የኢየሱስን ሞት ያመለክታሉ። በታሪክ ውስጥ ሞቱ (ወይም የህይወት ስኬት) በሁለት እንደዚህ ባሉ አስደናቂ መንገዶች አስቀድሞ የተነገረለትን ሌላ ሰው ማሰብ አልችልም። ትችላለህ?

እነዚህ ሁለት ክንውኖች (የአብርሃም መስዋዕት እና ፋሲካ) ኢየሱስ የመለኮታዊ እቅድ ማዕከል ነው ብሎ ማሰብ ምክንያታዊ መሆኑን ሊያሳዩን ይገባል።

ነገር ግን የኢየሱስን መሰቀል ለመተንበይ እነዚህን ምልክቶች እግዚአብሔር በጥንት ታሪክ ውስጥ ያስቀመጠው ለምንድን ነው? ለምንድነው በጣም አስፈላጊ የሆነው? እንደዚህ አይነት ደም አፋሳሽ ምልክቶችን የሚፈልገው ስለ አለም ምንድን ነው? እና ዛሬ ለእኛ አስፈላጊ ነው? ለእነዚህ ጥያቄዎች መልስ ለማግኘት በጊዜ መጀመርያ የሆነውን ለመረዳት ከመጽሐፍ ቅዱስ መጀመሪያ ላይ መጀመር አለብን።